Неміс музыкасы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
15-жол:
XVIII ғасырда екінші жартысында неміс музыкасы Ағарту идеяларымен тығыз байланыста дамыды. Бұл К.В.[[Глюк|Глюктің]] операда өзгерістер жасауында өте үлкен рөл ойнады ("Алъцеста" 1767,"Парис пен Елена", 1770, "Орфеймен Эвридика", 1774). 1798 жылдан бастап [["Allgemeine musiKalische Zeitung" газет|"Allgemeine musiKalische Zeitung" деген газет]] шығарылады. Музыкалық театрдың демократиялық тенденциялары немістің зингшпилінде топтасты, бірақ неміс театрларының репертуары, негізінен, итальяндық музыкадан тұрды. Аспаптық музыканың классикалық түрі тазалана бастады. Бұкіл Еуропаны қамтыған бұл процесс XVIII ғасырда аяқталып, Неміс және Аустрия мәдениеті жетістіктерін біріктірген Веналық классикалық мектеп ашылды. Жаңа стильді даярлауда Мангейм мектебінің рөлі зор болды. Сондай-ақ [[Берлин капелла|Берлин капелласының]] сазгерлері — [[Кванц]], [[Граун]], [[Бенд]], [[Марпург]] еңбегі сіңді.
XIX ғасырда екінші жартысында ән жанры көп таралды. (К.Ф.Э.Бах, И.А.П.Шульц, И.А.[[Хиллер]], К.Г.[[Нефе]], И.Ф.[[Рейхардт]], И.Р.[[Цумштег]]). XVIII—XIX ғасырлар неміс музыкасының шыңы — [[Веналық классика мектебі|Веналық классика мектебінің]] өкілі [[Бетховен|Бетховеннің]] шығармашылығы болған. Оның кейбір шығармаларында романтизмнің белгілері көрінеді. Неміс музыкасының романтизмі Р.[[Шуманн, Роберт|Шуманның]], Ф.[[Мендельсон|Мендельсонның]], Ф.[[Шуберт, Франц|Шуберттің]], Ф.[[Лист|Листтің]] шығармаларында көркею шегіне жетті. Романтизмнің алғаш кезеңінде [[Ұлттық опера мектебі]] ашылған. [[Гофман]] "Ундина" (1814) деген бірінші ұлттық романтизм стиліндегі операсын жазды. Тағы да К.М. [[Вебер]] ("Еркін атқыш 1821,"Эврианта, 1823,"Оберон", 1826), Л.[[Шпор]], Г.А.[[Маршнер]], Ф.[[Флотов|Флотовтар]] романтизм стилімен жазған. Неміс музыкалық поэтикалық фольклорына назар аудару, сол заманның басты тенденциясы болды. Р.Шуманның, Ф.Мендельсонның шығармашылығында фортепьяно және вокалдық миниатюра елеулі орын алды.
XIX ғасырда хор өнері кеңінен таралған. Цельтер 1809 жылдан бастап хор қоғамдарын аша бастаған. Симфониялық музыкада симфониялық жанрлар (К.Н.Вебер, Ф.Мендельсон, Р.Шуман, т.б.); бағдарламалық увертюралар (К.М.Вебер, Ф.Мендельсон) және симфониялық поэмалар (Ф.Лист-Веймар мектебінің басқарушысы) таралған. Мендельсонның, Шуманның ораторияларында Гендельдің, Бахтың дәстүрлері көрініс береді. XIX ғасырда бірінші жартысында камералық-аспапты музыка өркендей бастады (Ф. [[Лахнер]], Ф.Р.
1843 жылы Мендельсон Лейпцигте Германиядағы бірінші неміс [[консерватория|консерваториясын]] ашты. Содан кейін [[Кёльн|Кёльнде]], [[Штутгард|Штутгардта]] консерватория,
[[Берлин|Берлинде]] [[Жоғары музыкалық мектеп]] ашылды. Р.Вагнердің өнері неміс музыкасында толық бір дәуір ретінде карастырылады. Оның опералық шығармашылығы тек замандастарына ғана емес, сондай-ак өзінен кейінғі музыканттар өнеріне де ("Тристан мен Изольда", 1859; "Нюрн- бергтік мейстерзингерлер" 1867; "Нибелунг сақинасы", 1848—1874) зор әсер етті. [[Веймар мектебі|Веймар мектебінің]] сазгерлері және Ф.Лист [[Вагнер|Вагнердің]] өнерін насихаттады, бірак оларға карсы Лейпциг мектебінің өкілдері [[Брамс, Йоғаннес|Брамстың]] өнерін насихаттап, аспап музыкасын таратуға тырысты.
| |||