Үлкен аққұтан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
шӨңдеу түйіні жоқ |
|||
1-жол:
{{Taxobox
| name = Үлкен аққұтан
'''Ақ құтан '''<ref name="source1"> [[Қазақ Энциклопедиясы]]</ref> (Egretta alba) – [[сидамсирақты|сидамсирақтылар]] отрядының құтандар тұқымдасына жататын ірі әрі өте сақ құс.▼
| image = Ardea alba4.jpg
Қазақстанның оңтүстік аймағында таралған. [[Жайық]] бойын, [[Қамыс]] — [[Самар]] өзендері, [http://referatik.kz/load/azasha_referattar/geografija/balash_kli/5-1-0-60 Балқаш] — [[Алакөл]] ойысында жатқан көлдер жағалауларын мекендейді. Түсі ақ, салмағы 1,5 кг, қанатының ұзындығы 40-45 см болады. Қимылы баяу, үн шығармайды. Олар топтасып тіршілік етеді, ұя салар кезінде қамыстың арасында шағын топ немесе жеке-жеке жұп құрады. Мекиені 3-5 ақ, көкшіл тартқан жұмыртқа салады да, оны екеуі кезектесіп басып шығарады. Балапандарын 45 күн ұяда асырайды. Ақ құтан балықпен, көлбақалармен, көкқасқа шегірткемен, инеліктермен, жәндіктермен және олардың дернәсілдерімен, ұсақ кеміргіштермен, кесірткелермен қоректенеді. Ақ құтан – [[жыл құсы]]. [[Қазақстан|Қазақстанға]] наурыз айында ұшып келеді де, қазан айында жылы жаққа ұшып кетеді. Кейбір Ақ құтандар Қазақстанның оңтүстігіндегі қатпайтын өзендердің бойында қыстап қалады. Бір кезде Ақ құтандар қауырсынына бола көп ауланған. Ақ құтан — сирек кездесетін құс. ТМД-да 2 түрі бар: кіші ақ құтан (Е. garzetta) және үлкен ақ құтан (Е. alba) ТМД, Оңтүстік Еуропа бөліктерінде және Орта Азияда таралған ал үлкен ақ құтан одан басқа Оңтүстік Приморьеде кездеседі. 2 түрі қайтқан құстар: орта ақ құтан (Е. intermedia) және сарытұмсықты құтан (Е. eulophotes). Жыл құстары. Ашық таяз суларда қоректенеді. Бір кезде ақ құтан эгреткалар үшін кәсіптік нысандары болды. ТМД-да ақ құтан кәсібіне тыйым салынған. Сарытұмсықты ақ құтан [[Қызыл кітап|КСРО]] және [[Қызыл кітап|ХТҚО]] [[Қызыл кітап|Қызыл кітабына]] енгізілген.<ref name="name">Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN9965-08-286-3</ref>▼
| image_width =
| image_caption =
| range_map =Ardea alba map.svg
| range_map_caption = {{legend0|#FFFF00|Breeding|border=solid 1px black}} {{legend0|#008000|Resident|border=solid 1px black}} {{legend0|#0000FF|Non-breeding|border=solid 1px black}}
| status = LC
| status_system = IUCN3.1
| status_ref = <ref>{{IUCN2010 |assessors=[[BirdLife International]] |year=2010 |version=3.1 |id=144681 |title=Casmerodius albus |downloaded=March 6, 2011}}</ref>
| regnum = [[Жануарлар]]
| phylum = [[Хордалылар]]
| classis = [[Құстар]]
| ordo = [[Ескекаяқты құстар]]
| familia = [[Ardeidae]]
| genus = ''[[Ardea]]''
| species = '''''A. alba'''''
| binomial = ''Ardea alba''
| binomial_authority = [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], [[10th edition of Systema Naturae|1758]]
| synonyms = ''Casmerodius albus''<br />
}}
▲'''
▲Қазақстанның оңтүстік аймағында таралған. [[Жайық]] бойын, [[Қамыс]] — [[Самар]] өзендері, [
==Пайдаланылған әдебиет==
<references/>
[[Санат:Қазақстанның Қызыл кітабына енген құстар]]▼
{{stub:Биология}}
{{wikify}}
[[Санат:Ескекаяқты құстар]]
▲[[br:Egretta]]
▲[[Санат:Қазақстанның Қызыл кітабына енген құстар]]
[[ca:Egretta]]▼
[[
[[ar:البلشون الأبيض الكبير]]
[[
[[be:Чапля вялікая белая]]
[[be-x-old:Чапля вялікая белая]]
[[
[[bg:Голяма бяла чапла]]
[[
[[
[[
[[
[[
[[
[[fo:Silvurhegri]]
[[
[[fy:Grutte Wite Reager]]
[[
[[ko:대백로]]
[[hr:Velika bijela čaplja]]
[[it:Casmerodius albus]]
[[pam:Tagak]]
[[ku:Şaqaviyê spî yê mezin]]
[[lv:Lielais baltais gārnis]]
[[lt:Didysis baltasis garnys]]
[[hu:Nagy kócsag]]
[[mi:Kōtuku]]
[[ms:Burung Bangau Besar]]
[[nl:Grote zilverreiger]]
[[ja:ダイサギ]]
[[no:Egretthegre]]
[[pl:Czapla biała]]
[[pt:Garça-branca-grande]]
[[qu:Hatun waqar]]
[[ru:Большая белая цапля]]
[[simple:Great Egret]]
[[sk:Beluša veľká]]
[[sl:Velika bela čaplja]]
[[fi:Jalohaikara]]
[[sv:Ägretthäger]]
[[th:นกยางโทนใหญ่]]
[[tr:Büyük ak balıkçıl]]
[[uk:Велика біла чапля]]
[[zh-yue:大白鷺]]
[[zh:大白鹭]]
| |||