Көшпелі театр: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

{{Қорық аймақ | name =КӨШПЕЛІ ТЕАТР | image =Сурак.jpg|200px| caption =| location = [[Қазақстан]]| area = | established =| governing_body = | world_heritage_site =| website =}}‎ '''Көшпелі театр ''' – елді мекендерді аралап [[спектакль]] көрсететін [[театр]]. Ол кәсіби ойын-сауық орнының ерекше түрі ретінде 19 ғ-дағасырда [[Еуропа]] мен [[Америка|Американың]] көптеген елдерінде пайда болды. [[Ресей|Ресейде]] П.П. Гайдебуров құрған К.көшпелі т.театр кең танылды. Бұрынғы [[Кеңес Одағы|Кеңес Одағында]] әр түрлі жанрдағы (драма, муз.музыкалық [[комедия]], [[қуыршақ]], т.б.) К.көшпелі т.театр көптеп (Мәскеудің А.Н. Островский атынд.атындағы обл.облысы драма театры, Новосибирь обл.облысы К.көшпелі т-ытеатры, Татар К.көшпелі т-рытеатрры, т.б.) құрылды. Олар көбіне тұрақты театры жоқ елді мекендерге қызмет етті. [[Театр]] репертуарының дені орыс драматургтері мен дүние жүзі классиктерінің пьесаларынан құралды. Орынбордан бастау алған орыс театры мен труппалары 1905 жылғы революциядан кейін Қазақстанға сапар шекті. Олар Қызылжар ([[Петропавл]]), [[Семей]], Орал қ-ларындақалаларында ойындар көрсетеді. [[Татар]] тілінде тұңғыш спектакль 1905 ж.жылы Орынбор қ-ндақаласыннда И.Кудашев – Ашказарский ұйымдастырған шағын сауыққойлар үйірмесінің орындауында қойылды. Труппаға “Сайяр” (“Жылжымалы”) деген ат беріледі (1907 ж.жылы). Осы театр негізінде татардың, башқұрттың бүгінгі мемл.мемлекеттік драма театрлары ашылды. Мәліметтерге қарағанда, Қызылжар, Семей, Ақмешіт, Орал, т.б. қ-лардақалаларда жоғарыдағы труппалардың ықпалымен 1911 – 12 жылдары сауық үйірмелері ұйымдастырылды. Төңкерістен бұрынғы қазақтың көшпелі тұрмыс-салты К.көшпелі т.театр өнерін жатырқамай қабылдады. Оқыған қазақ жастары 20 ғ-дыңғасырдың басында театр өнерін жасаудағы алғашқы қадамдарын бастады. М.Әуезов “Қыр театры”, “Қала театры” деп қазақ театрын екі түрлі салада дамытудың жобасын айтты. Бірі – қалың елге ұғымды, соның мәдени салтына үйлесімді көшпелі қыр театры. Оның сахнасына қойылатын дүниелер – халық өнерінің шығармалары, ел ішіндегі түрлі ойындар, күлдіргі әңгіме, айтыстар, т.б. және соған көрермен қауымының өзін араластыру; екіншісі – қала театры, оның көрсететіні қазақтың өмірі, елдің көріністері болу керек деді. Кеңестік дәуірде ірі қалалардағы кәсіби театрлар ауылдық жерлерге барып, ашық аспан астында уақытша жасақталған сахналарда спектакльдер қойып жүрді. [[Санат:К]]<ref>Қазақ мәдениеті. [[СанатЭнциклопедиялық анықтамалық. Алматы:Қазақ ұлттық“Аруна энциклопедиясы]]Ltd.”