Мүйізтұмсықтар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш МҮЙІЗТҰМСЫҚ дегенді Мүйізтұмсық дегенге жылжытты |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
{{Taxobox
'''Мүйізтұмсық''' (Rhіnocerotіdae) – тақтұяқтылар отрядының бір тұқымдасы. Қазба қалдықтары палеоген кезеңінен белгілі. Сол кездегі олардың далалы алқаптарда және су жағалауларындағы батпақты жерлер мен тоғайлар арасында тіршілік еткен 200-дей түрі болған. Олардың 25-тей түрінің қаңқалары Қазақстанның палеоген, неоген, антропоген кезеңдерінің геологиялық қатпарларының шөгінділерінен табылған. Қазір 4 туысына жататын 5 түрі бар: Суматра Мүйізтұмсығы – [[Үндіқытай]], [[Малакка]], [[Суматра]], [[Калимантан]] аралдарында, [[Бирма]], [[Ассамда]]; Үнді Мүйізтұмсығы – [[Непал]], [[Ассамда]]; Қара Мүйізтұмсық – Шығыс Африкада; Ақ Мүйізтұмсық – [[ОАР]], [[Судан]], [[Уганда]], [[Орталық Африкада]], Чадта тіршілік етеді. Ал [[Ява]] Мүйізтұмсығы – қазір тек [[Ява]] аралында ғана сақталған. Мүйізтұмсықтар тропиктік ормандар мен саванналарда мекендейді. Дене тұрқы 2 – 5 м, салмағы 1 – 3,6 т-дай, ірі жануар. Терісі қалың, тықыр. Мұрнында және кеңсірігінде 1 – 2 (қара Мүйізтұмсықта 3 кейде 5) мүйіз болады, мүйізінің ұзындығы 40 – 60 см-дей. Аяқтары қысқа, мықты, үш ашалы. Құйрығы шашағы ұзын қылдардан тұрады. Көзі нашар көреді, бірақ иіс сезу органы жақсы дамыған. Жұбымен жүреді. Буаздық мерзімі 16 – 17 айға созылып, жалқы (өте сирек екі) төл туады. Төлі 2 жылға дейін енесін емеді. 50 – 60 жылдай тіршілік етеді. Мүйізтұмсықтардың жылдан-жылға саны азаюда. Барлық түрі Халықар. табиғат қорғау одағының “Қызыл кітабына” енгізілген.▼
| name = Мүйізтұмсықтар
| fossil_range = {{Fossil range|Eocene|Recent}}
==Пайдаланған әдебиет==▼
| image = Diceros bicornis.jpg
| image_width=250px
| image_caption = [[Қара мүйізтұмсық]] (''Diceros bicornis'')
| regnum = [[Жануарлар]]
| phylum = [[Хордалылар]]
| classis = [[Сүтқоректілер]]
| ordo = [[Тақтұяқтылар]]
| subordo = [[Ceratomorpha]]
| superfamilia = [[Rhinocerotoidea]]
| familia = '''Rhinocerotidae'''
| familia_authority = [[John Edward Gray|Gray]], 1820
| subdivision_ranks = Түрлері
| subdivision =
''[[Ceratotherium]]''<br/>
''[[Dicerorhinus]]''<br/>
''[[Diceros]]''<br/>
''[[Rhinoceros]]''
}}
▲'''
Мүйізтұмсықтар тропиктік ормандар мен саванналарда мекендейді. Дене тұрқы 2 – 5 м, салмағы 1 – 3,6 т-дай, ірі жануар. Терісі қалың, тықыр. Мұрнында және кеңсірігінде 1 – 2 (қара Мүйізтұмсықта 3 кейде 5) мүйіз болады, мүйізінің ұзындығы 40 – 60 см-дей. Аяқтары қысқа, мықты, үш ашалы. Құйрығы шашағы ұзын қылдардан тұрады. Көзі нашар көреді, бірақ иіс сезу органы жақсы дамыған. Жұбымен жүреді. Буаздық мерзімі 16 – 17 айға созылып, жалқы (өте сирек екі) төл туады. Төлі 2 жылға дейін енесін емеді. 50 – 60 жылдай тіршілік етеді. Мүйізтұмсықтардың жылдан-жылға саны азаюда. Барлық түрі Халықаралық табиғат қорғау одағының “Қызыл кітабына” енгізілген.<ref>"Қазақ энциклопедиясы - VI"</ref>
▲==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
{{stub:Биология}}
{{wikify}}
[[Санат:Мүйізтұмсықтар| ]]
[[en:Rhinoceros]]
| |||