|
[[Металлургия|металлургиясын]] ажыратуға болады.
==Ауыр металдар өндірісінің географиясы: шикізат көздеріне бағытталуы==
Ауыр металды кендердің қурамы өте көп болып келеді.
Оларды тиімді пайдалану үшін шикізатты кешенді өңдейтін комбинаттар
құрылған. Шымкентте қорғасыннан баска 14 түрлі өнім алынады.
Ауыр металдарға күкірт ілесіп жүреді. Оның кендегі мөлшері
40%-ға дейін жетеді (Шығыс Қазақстандағы Николаев кеніші). Балқыту
кезінде улы күкіртті газ пайда болады. Газды бөліп алып,
оны күкірт қышқылына айналдырады. Бұның қоршаған ортаға
тигізер зияны мол.
Ауыр металдардың тағы бір ерекшелігі - құрамында пайдалы
компоненттердің аз болуы. Сондықтан балқыту зауыттары шикізат
көзіне таяу орналасады. Бұл - оларды орналастырудағы негізгі
принцип.
Ондай кендерді байыту үшін, әр компонентті біртіндеп ала отырып
көп кезеңді флотация қолданады. Концентратты арнаулы
пештерде балкытып, тазартылмаған металл алады. Оны шакпақтап
(зиянды қоспалардан тазартып), таза шақпақталған металл алады.
Біздің елімізде ауыр түсті металдарды - мыс жөне қоргасын-мырыш
(полиметалл) өндірісі салалары шығарады.
Концентраттағы металдың аз мөлшері (20-30%) мен энергияны аз
қажет етуіне байланысты, мыс өндірісінің зауыттары шикізатқа таяу салынады.
Мыс қоры Қазақстанның барлық аудандарында бар, ең үлкендері Орталык пен
Шығыста.
[[Сурет:Ауыр және бағалы металдар металлургиясы.png|px220|right|thumb]]
| 