'''Эссен Петр Кириллович''' (1772 – 1844) – патшалық [[Ресей|Ресейдің]] қазақ жерін отарлау әкімшілігінің өкілі, [[инфантерия ген.генералы]] (1819), граф (1833). [[Наполеон|Наполеонға]] қарсы әскери компанияға қатысқан (1814 – 15). 1817 – 29 ж. [[Орынбор облысы|Орынбор]] өлкесінің ген.генерал-губернаторы, жеке [[Орынбор]] корпусының командирі, шекара комиссиясының бастығы болды. 1822 ж. Кіші жүзді жаңаша басқару мақсатындағы заң жобасын дайындады. Оның жобасы Сыртқы істер мин-ніңминистрлігінің жанындағы Азия департаментінде қаралып, 1824 ж. бекітілді (қ. “Орынбор қырғыздары туралы жарғы”). Осы жылдан бастап Кіші жүзде хандық билікті жою туралы шешім қабылданды. Хандық билік [[Бөкей Ордасы|Бөкей ордасында]] ғана 1845 жылға дейін сақталып, Кіші жүз қазақтарын басқаруда Ресейдің отарлық әкімш-нің жаңа жүйесі енгізілді. Э.Эссен Ресейдің Орт.[[Орталық Азия]] хандықтарымен сауда және саяси байланыстарының нығайуына ат салысты. Оның ұсынысы бойынша, Бұхара мен Хиуаға бірнеше сауда және дипломат. миссиялар жіберіліп, Орт. Азия мен Қазақстанның тарихы, этнографиясы, экономикасы және географиясы зерттелді. Э.Эссен 1829 – 42 ж. мемл. кеңестің мүшесі, [[Санкт-Петербург|Санкт-Петербургтың]] әскери ген.генерал-губернаторы болды. 1842 ж. отставкаға шықты.
