Гидравлика: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Гидравлика''' ''({{lang-el| hydraulicos, hydor }} — су, ''aulos'' — түтік)'' — сүйықтықтардың қозғалысын және тепе-теңдік зандарын зерттеу мен оларды іс жүзінде пайдалану тәсілдерімен шұғылданатын ғылым саласы. Гидравлика тұтқырлығы аз, сығылмайтын сұйықтықтарды зерттейді. [[Қысым|Қысымы]] мен [[Тығыздық|тығыздығы]] тұрақты газдарға да гидравликаның негізгі зандарын қолдануға болады. Гидравлика сұйықтықтың қозғалыс және тепе-тендік зандылықтарын анықтайтын теориялық гидравлика және ол зандарды инженерлік мақсаттарға қолданатын іс жүзінде пайдаланылатын гидравлика болып бөлінеді. Сұйықтықтың тепе-теңдік заңдылықтарын зерттейтін гидравлика саласы [[гидростатика]] және олардың қозғалыс заңдылықтарын зерттейтін саласы [[гидродинамика]] деп аталады. Гидростатика ыдыс қабырғасына, [[құбыр|құбырға]], [[бөгет|бөгетке]], көпір тіреулеріне т.б. сұйықтыққа батырылған денеге әсер ететін сүйықтықсұйықтық қысымын зерттеу және денелердің жүзу шарттарын қарастырумен шұғылданады. Сүйықтықтың қозғалысын зерттеуде гидравлика гидродинамиканың [[Даниил Бернулли|Д. Бернулли]] есімімен аталатын және үздіксіздік тендеулеріне сүйенеді. <ref> Мұнай және газ геологиясы танымдық және кәсіптік-технологиялық терминдерінің түсіндірме сөздігі. Анықтамалық басылым.- Алматы: 2003. ISBN 9965-472-27-0</ref>

Гидравлика сұиықтықтарсұйықтықтар қозғалысы кезінде туатын гидравликалық кедергілерді мүқиятмұқият талдай отырып, сұйықтық ([[мұнай]], [[газ]], [[жанармай]] және т.б.) ағатын құбырлардың мөлшерін (көлденең қимасын), олардан өтетін сұйықтық шамасын анықтау моселеле- ріменмәселелерімен де айналысады. Сонымен қатар гидравлика ашық арналардағы (канал, өзен жоне т.б.) су ағысының жылдамдығын, су өтімін зерттейді. Гидравликаның негізгі зандары [[гидротехника]], [[мелиорация]], жылумен және газбен жабдықтау, [[канализация]], [[гидроэнергетика]], су көлігі салаларында пайдаланылады. Сұйықтық пен газдарды тасымалдау және оларды әр түрлі мақсаттарға пайдалануға гидравликаның іс жүзінде маңызы зор.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, Мектеп, 2002.</ref><ref>О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0 </ref><ref>Орысша-қазакша түсіндірме сөздік: Ғылымтану. Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: ҒӨФ «ЭКО», 2006. - 430 б. ISBN 9965-808-78-3 </ref>