Әйнек: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
Бұл сөз кейде ''«көз»'' - сөзімен тіркесе келіп, ''«көзілдірік»'' мағынасының синонимі ''«көз әйнектің»'' тууына да себепші. ''«Әйнектің»'' жеке тұрғандағы мағынасы ''«шынымен»'' синонимдес екендігі әркімге мәлім. Дәл қазіргі әңгіме етпегіміз ''«Көз әйнек»'' тіркесі жөнінде: ''«Профессор тағы да кіршіксіз ақ орамалымен көз әйнегін сүртті»'' ([[Ахтанов, Тахауи|Т. Ахтанов]], Махаббат мұңы). «Көз» туралы мәселе қозғамай, әңгімеміз «әйнек» туралы болмақ.
[[Парсы тілі|Парсы тілінде]] ''«әйнек»'' сөзінің қара басының өзі-ақ біздегі ''«көзілдірік»'' мағынасын бере алады. Енді бізге осы тілдегі ''«әйнек»'' сөзінің төркінін қарастыру қажет. Тағы да сол тілде: ''әйн, әин'' — көз мағынасында қолданылатынын байқаймыз. Бұл дерекке бой ұрсақ, сөз түбірі ''«көз»'' мағынасын беретін — ''«эйн»'' екен де, ал ''— эк'' қосымшасы жалғанып (''эйн + эк => эйнәк => әйнек'') [[қазақ тілі|қазақ тіліндегі]] ''«көзілдірік»'' ұғымын беріп түр. Кейбір зерттеушілер ''«әйн»'' [[араб тілі|араб]] сөзі де, ал ''-әк'' парсы тілі қосымшасы деп санайды. Жалпы алғанда, қазір біз қолданылып жүрген ''«көз әйнек»'' тіркесін толық қазақшаласақ — «көз көзілдірік» тіркесін тудырған болар еді.<ref>Бес жүз бес сөз.—Алматы: Рауан, 1994. ISBN 5-625-02459-6</ref>
==Пайдаланған әдебиет==
| |||