Жабағы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Жаңа бетте: 􀀂аза􀀃 тілінде б􀀅л сөздің өзі екі түрлі мағы- нада 􀀃олданылады: 1) 6 ай мен 1 жас аралығындағы жы...
 
Өңдеу түйіні жоқ
40-жол:
ескі жүннің «жабағы» аталатыны тек бізде емес, 􀀃ырғыз
тілінде де бар: жабағы — көктемдегі 􀀃ой жүні (түлеуге
тиісті); даакы — әлі түлемеген көктемдегі жүн (К. Юд. KPC, 208, 179). Соңғы сөз, 􀀃ырғыз тілінде көбіне жыл􀀃ы
төліне 􀀃олданылатындығы бай􀀃алады және оны монғол
тілінен ауыс􀀃ан деуге болады. Монғолдарда «даахь» сө-
зі біздегі «жабағы» мағынасын 􀀅ғындырады (􀀂аз.-мон.
сөз., 104).
Монғол тілін былай 􀀃ойғанда, түркі тілдерінің өзін-
де-а􀀃, «жабағы» т􀀅лғалас сөздің «жүн» мағынасын бер-
гендігіне тілдік деректер жо􀀃 емес. Мысалы, В. Радлов
сөздігінен мынаны о􀀃имыз: йапак — жүн. Осы сөздің
екінші мағынасы —«енесін еметін 􀀃үлын» мағынасына
н􀀅с􀀃айды. (В. Рад., Опыт..., Ill, I, 261).
􀀂орыта айт􀀃анда, 􀀃азір бізде 􀀃олданылып жүрген
«жабағы» (жыл􀀃ы төлімен байланысты) сөзінің төркіні
монғол тіл де, ал ол тілдің өзінде «тай» мағынасын бе-
ретін «даага» түлғасы жүн түріне берілген «даахь» сө-
зінен өрбіген деуге тура келеді. Түркі тілдеріне, оның
ішінде 􀀃аза􀀃 тіліне «даага» ауысып, алғаш біздегі «тай»
сөзімен жарыса колданылған да, кейін келе мағынасына
􀀃осымша реңк берілу нәтижесінде жыл􀀃ы төлінің 6 ай-
дан 1 жас􀀃а дейінгі жас мйлшерінің атауы болып 􀀃а-
лыптас􀀃ан. Ал дыбысты􀀃 т􀀅рғыдан «даага» т􀀅лғасының
«жабағыға» дейін өзгеруі тіл заңдылығына 􀀃айшы кел-
мейді (даага>жаага>жа(б) ага>жабага>»жабағы).
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Жабағы» бетінен алынған