Салықтардан жалтарыну: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Салық төлеуден жалтарыну''' - салықтық телемдерді толық немесе ішінара төлемеу мақсатымен салық төлеушінің салық салу объектін (табысты, пайданы, тауар айналымын, мүлікті) әдейі жасыруы және азайтуы. Салық төлеушілердің мұндай заңсыз іс-әрекеті [[мемлекет]] [[Мүдде|мүддесіне]] айтарлықтай нұқсан келтіреді: мемлекеттік [[бюджет]] едәуір [[Қаражаттандыру|қаражаттарды]] ала алмайды, салық заңнамасын бұзушылар кірістерінің қосымша [[Криминалистика|криминалдық]] көздері жасалынады, [[Кәсіпкерлік|кәсіпкерлік]] қызмет сферасында, салада, өңірде және т.б. құн козғалысының негізгі үйлесімдері бұрмаланады.
Салықтөлеуден жалтарынудың себептері әртүрлі болуы мүмкін:
# шаруашылық, кәсіпкерлік немесе өзге де қызметті қалыпты жүргізуге мүмкүндік бермейтін елеулі салық ауыртпалығы; салықтардың көптігі және жоғары мөлшерлемелері салық салынатын субъектінің ''«көлеңкелі»'' («калтарыстағы») [[Экономика|экономикаға]] кегуіне жәрдемдеседі;
# салық заңнамасының күрделілігі, сонымен бірге анық еместігі, нұскаулықтар мен ережелердің кағидалары мен нормаларын түрліше түсіндіретін ондағы толықтырулардың, өзгерістердің, түзетулердің көптігі;
# салық службасын ұйымдастырудағы кемшіліктер: [[Жұмыскер|жұмыскерлердің]] төмен біліктілігі мен біліксіздігі, экономикалықбілімдер мен [[Құқық|құқықтық]] мәселелердің шектес салаларын жеткіліксіз білу; тексерулер кезіндегі жұмыскерлердің адалдықка жатпайтын іс-қылықтары;
# салық сомаларын баю немесе көлеңкелі бизнестегі [[Инвестиция|инвестициялау]] мақсатымен субъектілердің оларды төлемеуге касакана, әдейі ұмтылуы және т.б.
''«Көлеңкелі экономиканың»'' орасан зор ауқымы, басқа елдердің банк мекемелеріне ақша аудару, кәсіпкерлік қызметтің шын ауқымын, мүлік құнының мөлшерін төмендету жөніндегі табысты күш салулары мемлекет бақылауынан салықтық түсімдердің аса ірі сомаларын шығарады.<br>
Кейбір мәліметтер бойынша триллион теңге мөлшеріндегі табыстар салық- тансалықтан жасырылып қалады, Қазақстандағы [[құпия]] [[экономика]] ішкі жалпы өнімнің үштен бірінен 40 пайызына дейін құрайтын көрінеді. Құпия экономикадағы жаман жағдай оның салық базасын мемлекеттің қаржылық ресурстарын молайту үшін пайдалануға мүмкіндік бермейді.
«Қосарлы» есеп жүргізудің практикасы қалыптасқан: ресми органдар үшін және кәсіпкерлердің меншікті пайдалануы үшін; біріншісінде қызметтің тек аз болуы мүмкін нәтижелері, екіншісінде басқару мен бизнесті дамытуға қажетті, ақиқатты нәтижелер көрсетіледі.<br>
Белгіленген тәртіптен әр түрлі ауытқулар кезінде немесе салықты есептеу және төлеу кезіндегі стандартты емес ахуал кезінде салықтар жөніндегі экімшілік қагидалар мен салық органдары іс- кимылының нұскалары анықталган, мысалы, бухгалтерлік есепті жүргізу тәртібін бұзған жағдайда, есеп-қисап құжаттарын жою немесе жогалту кезінде, мағлұмдалган табыстың жеке тұтынуга арналған шығыстарға, мүліктің мөлшеріне сәйкес келмеуі жағдайында салық салу объектісін анықтаудың әдістері.