Уикипедия

Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университеті: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
 
'''Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университеті (ҚазҰПУ)''' - ҚР ең алғашқы Жоғарғы оқу орны.
 
==Тарихы==
'''Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университеті (ҚазҰПУ)''' – [[1928 жыл]]ы 1 қыркүйекте қазақ мемлекеттік университеті атты бірінші қазақ жоғары оқу орны ашылады. <ref>Қазақ телевизиясы. Энциоклопедия. – Алматы: ''Қазақпарат'', 2009, 1-T. ISBN 978-601-03-0070-5. </ref>.
Онда бір ғана педагогика факультеті болыпболады, ол үш бөлімнен тұрды: [[физика-математика]]; [[жаратылыстану]]; [[лингвистика-педагогика]]. Үш факультетті жаңадан қалыптастыру жоспарланды: педагогика, а.ш., медицина. Олар өз қызметін 1932-33 оқу жылында бастауға міндетті еді. Халыққа білім беруді қарқынды дамыту үшін қайта ашылған [[ЖОО]] жеке педагогикалық институт ретінде жетілдіру қажет болды.
 
Сондықтан [[1930 жыл]]ы университет қазақ мемлекеттік педагогикалық институты (ҚазПИ) болып аталды, ал 1935 жылы оған ұлы Абайдың есімі берілді. [[ҚазПИ]] бұрынғы [[Верный әйелдер гимназиясы]]ның бір қабатты ғимаратында орналасқан. Оқуға түсушілерге арнайы 5 айлық курстар жұмыс істей бастады, сонымен қатар педагогика техникум, педогогикалық училище және жұмысшыларға арналған факультет ашылды.
 
Жоғарыда көрсетілген оқу орындарына көбінесе жетім балалар үйінің тәрбиеленушілері, жалшылардың және орта шаруалар мен қызметкерлердің балаларының шектеулі саны қабылданатын болған. Республиканың халық ағарту ктініңісінің оқу орындарын аймақтық болубөлу [[1928 жыл]]ы өтті. Институтқа қабылдау екі бөліктен тұрды: қыркүйек және қазан айларында. Нәтижесінде 124 адам қабылданды, оның 28-і әйел адам. Студенттер кұрамы көпұлтты болды. Олардың ішінде қазақтар саны 76, орыстар саны 42, басқа ұлттар өкілдерінің саны 6 болды. 75%-ға жуық студенттер шәкіртақымен қамтамасыз етілді.
 
Мұқтаж болғандарға жатақханадан орын берілді. Студенттердің төмен деңгейдегі дайындығына байланысты оларға жалпы ғылыми пәндер бойынша атап айтатын болсақ, орыс тілі, қазақ тілі, математика, физикадан косымша сабақтар өткізілетін болған. 1 курста 9 оқытушы сабақ берген, оның үшеуі проф., бесеуі доцент, біреуі ассистент. Институт халық арасында ғылыми-ағарту жұмыстарын жүргізген. ҚазПИ жанында 190 тындаушысы бар жексенбілік институт қалыптасқан. Оқытушылар еңбекшілерге дәрістер оқып, ғылыми баяндамалар жасады, институттың жанында сауатсыздықты жою мақсатымен мектеп ашылды. Қала тұрғындары арасында тақырыптық кештер, пікірталастар, конференциялар және басқа да мәдени-ағарту іс-шаралары жиі өткізілетін болған.
 
Кәсіби мамандандырылған ғылыми-педагогикалық қадрларды жинақтау ҚазПИ-дің сол уақыттағы маңызды мәселесінің бірі болды. Бұл мәселе екі жолмен шешілді: мамандардың жартысы орт. ЖОО шақырылды, ал қалғандары жергілікті кадрлардан дайындалды. Институттың қалыптасуы мен дамуына туыс республикалардың көптеген оқу орындары, атап айтсақ, [[Мәскеу]] мен [[Ленинград]]тың ЖОО үлкен үлесін косты. Олар өз кітапханалары және кабинеттерге арналған құралдарымен бөлісті. Сол жылдары ҚазПИ-ге жұмыс істеуге атактыатақты ғалымдар, мыс.мысалы: әдебиеттанушы Н.Фатов, математик [[Б.Кругляк]], физик [[В. Литвинов]], биолог [[С.Логинов]], эмбриолог [[А.Захваткин]] және т.б. келген. Институтта қазақ халқының көрнекті өкілдері [[Ораз Жандосов]], [[Сәкен Сейфуллин]], [[Баймен Алманов]], [[Ахмет Байтұрсынов]], [[Халел Досмүхамедов]], [[Ілияс Қабылов]], [[Темірбек Жүргенов]] және т.б. жұмыс істеді.
 
Соғыс жылдарына дейінгі уақыт ЖОО үшін қызметтің қалыптасуы мен дамуындағы ең маңызды кезең болды. Институт қабырғасында дайындалған мұғалімдер санынын өсуі байқалды, қадрларды дайындау сапасы жаксартылды, студент жастарды тәрбиелеу мен оқыту дэстүрі қалыптастырылды. институт ғылыми ой орталығының бірі болып табылды. Бұл жерде қазақстан тарихының дамуы мен қазақ тілі және әдебиетінің мәселелері қарастырылды, жаратылыстану ғылымдары саласында алғашқы зерттеу жұмыстары басталды.
 
 
Институт үшін Ұлы Отан соғысы жылдары қиын жылдар болды. Соғыс жылдарының қиындығына қарамастан студенттер қайсарлықпен білім алды. Көптеген оқу пәндері бойынша ғылыми және әдістемелік оқытудың деңгейі көтерілді, оған себеп соғысқа байланысты Алматыға көшірілген КСРОныңКСРО-ның әртүрлі қалаларынан шақыртылған ғалымдар еді. Олардың кұрамында ақадемиктер И.Мещанинов, В.Чернышев, В.Фесенко, профессорлар [[А.Глаголов]], [[М.Рубинштейн]], [[И.Палунск]], [[Р.Фридман]] және т.б. болды. Соғыс жылдары енбектегі ерліктері үшін институттын онға жуық оқытушылары, қызметкерлері, студенттері Отанның жоғары жүлдесі Кеңес Одағының Батыры атағына ие болды: [[Мәлік Ғабдуллин]], [[Лесбек Жолдасов]], [[Қанаш Камзин]], [[Рахымжан Тоқтаев]], Ахмедияр Хұсайнов, Саду Шакирим.
 
Соғыс жылдарынан кейін Абай атындағы ҚазПИ-дің қызметінің барлық салалары сапалы өзгерістерге ұшырады, ол қазақстанныңҚазақстанның экономика және мәдениетінің дамуы жаңа кезенінің белгілі мақсаттарына байланысты. Осыған сәйкес оқу-тәрбие қызметінің әдістері мен тұлғалары,ғылыми мәселелер және институттың кұрылымы белгіленді. Профессор-оқытушылар кұрамының мақсаты, тандаған мамандықтары бойынша терең ғылыми білімді меңгеру, кәсіби қасиетті және мұғалімдік мамандыққа деген сүйіспеншілікті қалыптастыру.
 
Мектептегі кәсіби мұғалімдерге сұраныстың өсуіне байланысты институтқа студенттерді қабылдау кеңейтілді. Егер соғыстан кейінгі 1946 жылы 1 курстың күндізгі бөліміне 362 студент қабылданса, ал [[1956 жыл]]ы оның саны 567-ге өсті. Мәселені шешу үшін университет мамандарды дайындауды халықаралық стандарттарға сәйкестендірді.
 
Жоғары оқу орны 1993/94 оқу жылынан бастап қадрларды дайындау үшін копкөп деңгейлі жүйеге, сондай-ак, екі кезендіккезеңдік білім берудің "4+2" моделі бойынша өтеді. 1 кезең бакалаврлық атаққа иелік ету үшін 4 жыл дайындық, 2 кезең болашақта аспирантураға түсу мақсатымен магистр атағына ие болу 2 жыл дайындықты қажет етеді. Сонымен қатар мамандарды дайындау құрылымы қайта қаралады. Соңғы жылдары "Банк ісі", "Салық салу", "Маркетинг және сауда", "Шығыстану", "Араб тілі", "Мүсін", "Информатиқа және ағылшын тілі", "Биологияпсихология", "Халықаралық туризм", "халықаралық кұқық", "Психология" сияқты жаңа мамандықтар ашылды. Факультеттер мен қафедралар да құрылымдық өзгерістерге ұшырады.
 
Екі факультет құрылды: халықаралық қатынастар және қаржы-экономика. Оқу процесін қамтамасыз ету үшін жаңа мамандықтар бойынша қажетті кафедралар құрылды. Университет дамуының қысқаша тарихы: [[1928 жыл]]ы 1 қыркүйек Алматы қаласында қазақ мемлекеттік университеті жұмыс істей бастады. 1930 жылы қазақ мемлекеттік университеті қазақ мемлекеттік педагогикалық институты (ҚазПИ) болып өзгертілді.
 
[[1935 жылыжыл]]ы Қазақ мемлекеттік педагогикалық институтына ұлы қазақ ағартушысы Абайдың есімі берілді. 1990 жылы Абай атындағы қазақ мемлекеттік педагогикалық институты Абай атындағы қазақ мемлекеттік педагогикалық университеті болып өзгертілді.
1992 жылы 24 қарашасында КР Мин. Қаб-нің Қаулысымен Абай атындағы ҚазМПУ Абай атындағы Алматы мемлекеттік университеті болып өзгертілді. 1993 жылы екі кезеңдік білім беру "4+2" моделі бойынша кадрларды дайындау үшін университет көп денгейлі жүйеге өтті.1996 жылы "ТАСИС" бағыты бойынша оқу және ғылым қызметінің халықаралық аудитін Қазақстанда сәтті жүзеге асырғандардың бірі Абай атындағы АлМУ. 1998 жылы орнатылған кесте бойынша Абай атындағы АлМУ қызметі мемлекеттік аттестациялаудан сәтті өтті.
 
2000 жылы тамыз айында КР Үкіметінің Қаулысымен Абай атындағы АлМУ "Абай атындағы Алматы университеті" ЖАҚ болып өзгертілді. 2001 жылы мемлекеттік аккредитациядан, 2003 жылы мемлекеттік аттестациядан сәтті оттіөтті. 2003 жылы желтоксан айында ҚР Үкіметінің Қаулысымен ЖАҚ "Абай атындағы Алматы университеті" Білім және ғылым министірлігінің шаруашылықты жүргізу кұқығы бойынша "Абай атындағы қазақ ұлттық педагогиқалық университеті" Республикадағы мемлекеттік кәсіпорны болып өзгертілді.
 
 
45-жол:
Абай атындағы ҚазҰПУ ректоры
1931 - 1934 жж.
(құғынқуғын-сүргін құрбаны)
*Сакаев Ш
Абай атындағы ҚазҰПУ ректоры
1934 - 1935 жж.
(құғынқуғын-сүргін құрбаны)
*Бекжанов Шаихислам
Абай атындағы ҚазҰПУ ректоры
87-жол:
1987 - 2008 жж.
 
==Қазіргі ректоры==
Пірәлиев Серік Жайлауұлы
 
100-жол:
 
==Факультеттері==
Қазіргі таңда (2009) Абай атындағы қазақ ұлттық педагогикалық университет құрамына 10 факультет кіредібойынша білім беріледі:
*Тарих факультеті
*Психология және педагогика факультеті
129-жол:
==Кітапхана==
 
Университеттің ғылыми кітапханасы 1928 жылы ашылдыашылады. Кітапхана құрылған кезде оның қорында 40 000-ға жуық кітап болдыболады. Оның негізін Верный гимназияның кітапханасы мен жеке коллекциядағы кітаптардан құралған. Алғаш рет кітапханада 1-ақ кітапханашы қызмет істедіістейді. ▼
Қысқаша тарихи мәлімет
Кітапхана қазіргі таңда Республика бойынша жоғары оқу орындарының ірі ғылыми кітапханаларының біріне айналды. Дәл қазіргі таңда кітапхана - 1-ші категорияға ие. Кітапхана қорында 25207222 520 722 дана кітап бар, ал оған тағы басқа басылымдарды қоссақ, әлдеқалай арта түседі. Кітап қоры - әр түрлі ғылым салаларының әдебиеттеріне бай. Кітапхана қорында ХYIII –XX ғасырларда түрлі білім саласы бойынша жарық көрген сирек кітаптар да кездеседі. ▼
▲Университеттің ғылыми кітапханасы 1928 жылы ашылды. Кітапхана құрылған кезде оның қорында 40 000-ға жуық кітап болды. Оның негізін Верный гимназияның кітапханасы мен жеке коллекциядағы кітаптардан құралған. Алғаш рет кітапханада 1-ақ кітапханашы қызмет істеді.
▲Кітапхана қазіргі таңда Республика бойынша жоғары оқу орындарының ірі ғылыми кітапханаларының біріне айналды. Дәл қазіргі таңда кітапхана - 1-ші категорияға ие. Кітапхана қорында 2520722 дана кітап бар, ал оған тағы басқа басылымдарды қоссақ, әлдеқалай арта түседі. Кітап қоры - әр түрлі ғылым салаларының әдебиеттеріне бай. Кітапхана қорында ХYIII –XX ғасырларда түрлі білім саласы бойынша жарық көрген сирек кітаптар да кездеседі.
Алматы және Алматы облысының жоғарғы және орта оқу орындарының кітапханалары үшін Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің кітапханасы 1997 жылғы 31 қантардың ҚР білім және ғылым Министрінің №33 бұйрығы бойынша оқу-әдістемелік орталығы болып саналады.
Кітапхана - Қазақстан Республикасы жоғары оқу орындарының Ассоциация мүшесі болып саналады.
Line 138 ⟶ 137:
Кітапханада 56 компьютер бар. Оның барлығы қазіргі заманға сай лиценцияланған Windows XP операциялық жүйемен, офистік және вирусқа қарсы бағдарламамен қамтамасыз етілген.
Офистік техникасының жалпы саны: 9 принтер, 4 сканер, 2 ксерокс.
56 компьютердің – 45-і студенттердің өз бетімен жұмыс істеуіне арналған. Қосымша электрондық ресурс залы бар. Барлық компьютерлер Интернет жүйесіне қосылған және қосымша 2 локалдық жүйесі бар. Бірінші жүйесі - кітапхана бөлімдерінің автоматтырылғанавтоматтандырылған жұмыс орындарын біріктіреді, ал екіншісі- электронды ресурс залы үшін қосылған.
Қазіргі таңда кітапхана автоматтырылғанавтоматтандырылған «РАБИС-АБАЙ» бағдарламасы бойынша жұмыс істелінеді. Оқырмандарға қызмет көрсету тиімділігін арттыру мақсатында жаңа «ИРБИС» жобасы пайдаланады.
 
Күнделікті қызмет.
Кітапханада оқырмандарға қызмет көрсету үшін үш абонемент, 12 оқу залы ашылған. Кітапхана бөлімшесінің оқу залында диссертация және авторефераттар қоры бар. Олармен университеттің аспиранттары, бітіруші студенттері, ізденушілері пайдаланылады.
Электрондық зал ашылғанына байланысты оқырмандар электрондық баспаларды осы залда пайдаланады және де басқаоқулықтарбасқа оқулықтар мен оқу құралдарын осы залдан табуға болады.
Кітапханада «Юрист» электрондық-құқық жүйесі бар, онда зандар, қаулылар, министрдің бұйрықтары, ережелері және тағы басқа да заңдар бар. Бұл залда оқырмандарға ерекше жағдай жасалынған.
Жаңа «ИРБИС» бағдарламасы бойынша оқырманға қызмет көрсету бөлімі «кітап беру» модулімен жүзеге асырады.
Line 171 ⟶ 170:
4) Кітап қорын сақтау бөлімі
5) Анықтамалық-библиографиялық және ақпараттық бөлімі
6) Кітапхана процесінің автоматандыруавтоматтандыру және компьютерлендіру бөлімі
7) Жаратылыстану-география факультетіндегі филиал
 
Электрондық каталог
Кітапханада электронды каталогта 15 мың жазбалар құрайды –кітапхана бөлімінің www.Kaznpu.kz сайте орналасқан. 1997 жылдан бастап әдебиеттер ұсынылған
 
 
==Дереккөздер==
[[Санат: ЖОО]]
[[Санат: Білім]]
 
<references/>
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Абай_атындағы_Қазақ_Ұлттық_педагогикалық_университеті» бетінен алынған