Түрік тілі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
ш келесі ауыстыруды жасадым:франсуз => француз |
||
63-жол:
Тілдің осы кенет өзгеруінің арқасында Түркиядағы кәрі және жас буындардың сөз қорларының арасында айырмашылық пайда болды. Дүниеге 1940-шы жылдарға дейін аяқ басқан буындар араб және парсы сөздерін көбірек қолданатын болса, одан кейінгі буындар жаңадан енгізілген ұғымдарды пайдаланатын болды. Бір ерекше қызық жайт, Ататүріктің өзі 1927 жылы [[Түркияның Ұлы халық жиыны|Түркия парламентінің]] алдында сөйлеген [[Нұтық|аса салтанатты сөзін]] Османлы мәнерінде сөйлеген, бірақ ол сөздің тілі қазіргі ұрпаққа түсініксіз болғаны сонша, оны үш рет: 1963, 1986 және 1995 жылдары қазіргі түрікшеге аудару керек болды.<ref>Алғашқы екі аударманы мына жерден көріңіз: Lewis (2002): 2-3. Үшінші аударманы мынадан көріңіз: {{cite web|author=Bedi Yazıcı|url=http://www.nutuk.org/|title=Nutuk: Özgün metin ve çeviri (Ататүріктің сөйлеген сөзі: түпнұсқа мәтіні және аудармасы)|accessdate=2007-09-28}}{{tr icon}}</ref> Адамның түрік тіліне деген көзқарасынан оның саяси көзқарасы да көрінеді: консервативті топтар күнделікті тілде ескірген сөздердің көбірек қолданылуын қолдайды.
Соңғы бірнеше онжылдықтың ішінде TDK (ТТҚ) жаңа ұғымдарды және жаңа технологияларды білдіретін жаңа сөздерді тілге енгізумен айналысып келеді. Олардың көбі, әсіресе [[ақпарат технологиясы]]на қатысты ұғымдар тарап кетті. ТТҚ-ның жасанды естілетін сөздерді шығарғаны үшін сынға ұшырап қалатын кездері де болып тұрады. Бұрынырақ ұсынылған жаңа сөздер, мысалы ''fırka'' (саяси партия) сөзінің орнына ұсынылған ''bölem'' сөзін жалпы жұртшылық онша жақсы қабылдай қойған жоқ (тіпті ''fırka'' сөзінің өзі де былай қойылып,
ТТҚ енгізген сөздердің кейбіреулері өздерінің бұрынғы мағыналас сөздерімен қатар қолданыла береді. Көбінесе бұл кірме сөздің мағынасы өзгергенде болады. Мысалы, парсы тілінен енген ''dard'' (درد «қиналу») сөзі түрікше «қиындық», «күрделі мәселе» деген мағынаға ие болатын, ал түріктің төл сөзі ''ağrı'' тәндік ауырсынуды білдіреді. Ескі сөздер жәнеоларды алмастыру үшін енгізілген жаңа сөздердің мысалдары:
| |||