Жалпы ішкі өнім: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш r2.7.1) (Боттың үстегені: zh-classical:國內生產總值
ш r2.7.2) (Боттың түзеткені: bn:মোট দেশজ উৎপাদন; косметические изменения
1-жол:
[[Сурет:GDP_nominal_per_capita_world_map_IMF_2008.png|thumb|right|350px|Жан басына шаққандағы атаулы ЖІӨ;[[АҚШ доллары|АҚШ долларымен ]]мен ( [[2008 жыл|2008 жылғы]]ғы жағдай бойынша)]]
[[Сурет:GDP_PPP_Per_Capita_IMF_2008.svg|thumb|right|350px|[[Сатып алу қабілетінің паритеті]] бойынша 2008 жылы қайта есептелген атаулы ЖІӨ <br />
* '''<font color=Green>Ең жоғарысы</font>:''' [[Люксембург (мемлекет)|Люксембург]] — 58 600 АҚШ доллары <br />
* '''<font color=Red>Ең төмені</font>:''' [[Шығыс Тимор]] — 400 АҚШ доллары <br />
* '''<font color=Orange>Әлем бойынша орташа көрсеткіш</font>:''' 8800 АҚШ доллары
]]
'''Жалпы Ішкі Өнім''', ЖІӨ ({{lang-en|'''G'''ross '''D'''omestic '''P'''roduct}}) — [[мемлекет]] территориясындағы барлық өндірушілердің белгілі бір кезең ішінде өндірген түпкі [[тауар]]лары мен көрсеткен қызметтерінің [[нарық|нарықтық]]тық құнын білдіретін жиынтық көрсеткіш. Бұл атауды ең алғаш [[Саймон Кузнец]] ұсынды.
 
'''Жалпы Ішкі Өнім''' - қорытынды [[Макроэкономика|макроэкономикалық]] көрсеткіштердің бірі, бір жылда елдің ішінде осы елге, сондай-ақ өзге де елдерге тиесілі өндіріс факторларын пайдалана отырып жасалынған түпкілікті өнімнің рыноктық бағалармен белгіленген жиынтықты құнын білдіреді.<ref> Банк терминдері мен ұғымдарының қазақша-орысша сөздігі. / Ғ. Сейіткасымов, Б. Бейсенғалиев, Ж. Бекболатұлы - Алматы: Экономика, 2006. ISBN 9965-783-20-9
15-жол:
* Фактылы ЖІӨ— толық жұмыспен қамтылмаған кездегі ЖІӨ. Экономикада іске асырылған мүмкіндіктерді көрсетеді.
* Әлеуетті ЖІӨ — толық жұмысбастылық кезіндегі ЖІӨ.Экономиканың бар мүмкіндікті пайдалану кезіндегі ЖІӨ-н көрсетеді.
[[FileСурет:Informal economy 1995.png|thumb|Alt=A.|[[ВВП]] (1993-1998 жылдары) әр түрлі елдерде]]
 
== Есептеу әдістері ==
ЖІӨ 3 түрлі тәсілмен есептеледі:
=== Табыс бойынша ===
* Бұл жағдайда ЖІӨ экономикалық ресурстардың меншік иелерінің табыстарының қосындысы ретінде, яғни факторлар табыстарының қосындысы түрінде анықталады.Халық, [[корпорация|корпорациялар]]лар табыстары, жинақтаулар пайыздары, мемлекеттің іскерлік табыстары, импортқа және өндіріске салығы түріндегі табысытарының қосындысы;
 
=== Шығын бойынша ===
* шығыс бойынша — барлық макроэкономикалық агенттердің шығындарының қосындысын көрсетеді. Үй шаруашылығының пайдалану шығысы, фирмалардың [[инвестиция|инвестициялық]]лық шығыстары, мемлекеттің тауарлар сатып алу шығыстары, қызметтер мен инвестициялар және таза экспорт (эспорттан импортты алып тастағандағы) қосындысы;
 
: <math>Y = C + I + G + Xn\,</math>, мұнда
29-жол:
: <math>Xn = Ex - Im\,</math>
 
=== Қосылған құн бойынша ===
* Тек қана әр [[фирма|фирманың]]ның қосылған бағаларының қосындысы (берілген мекеме қойған қосылған баға).
ЖІӨ ұлттық экономиканың негізгі көрсеткіші болып табылады. ЖІӨ орталық банк пен үкіметтің қор индекстеріне және ақша-несиелік саясатына зор ықпал етеді.
 
ЖІӨ көлемі бойынша дүние жүзінде бірінші орынды [[АҚШ]] алады, ал жан басына шаққанда алғашқы орынды [[Лүксембург]] алады.<ref> Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007.
ISBN 9965-32-491-3 </ref>
== Пайдаланған әдебиет ==
<references/>
 
 
== Тағы қараңыз ==
[[Жалпы Ұлттық Өнім]]
{{Stub}}
{{wikify}}
{{Link GA|de}}
 
[[Санат:Экономика]]
[[Санат:Банк терминдері]]
 
{{Link GA|de}}
 
[[af:Bruto binnelandse produk]]
Line 58 ⟶ 59:
[[bg:Брутен вътрешен продукт]]
[[bm:Bakrunba Sokɔnɔ Karajago]]
[[bn:মোট অভ্যন্তরীণদেশজ উৎপাদন]]
[[br:Produadur diabarzh gros]]
[[bs:Bruto domaći proizvod]]