Франклин Делано Рузвельт: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш r2.7.2) (Боттың үстегені: my:ရုစဗဲ့၊ ဖရန်ကလင်၊ ဒီလာနို |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
{{Redirect4|FDR|Franklin Roosevelt}}
[[Сурет:FDR in 1933.jpg|thumb]]▼
{{Use mdy dates|date=February 2011}}
{{pp-semi-protected|small=yes}}
{{Infobox Officeholder
|birthname = Franklin Delano Roosevelt
|image = FDR in 1933.jpg
|office = [[List of Presidents of the United States|32nd]] [[President of the United States]]
|vicepresident = [[John Nance Garner|John N. Garner]]<br>[[Henry A. Wallace]]<br>[[Harry S. Truman]]
|term_start = Наурыз 4, 1933
|term_end = Сәуір 12, 1945
|predecessor = [[Герберт Гувер]]
|successor = [[Гарри Трумэн]]
|order2 = [[List of Governors of New York|44th]] [[Governor of New York]]
|lieutenant2 = Herbert H. Lehman
|term_start2 = Қаңтар 1, 1929
|term_end2 = Желтоқсан 31, 1932
|predecessor2 = [[Al Smith]]
|successor2 = [[Herbert H. Lehman]]
|office3 = [[Assistant Secretary of the Navy]]
|president3 = [[Вудро Вильсон]]
|term_start3 = Наурыз 17, 1913
|term_end3 = Тамыз 26, 1920
|predecessor3 = [[Beekman Winthrop]]
|successor3 = [[Gordon Woodbury]]
|office4 = Member of the [[New York State Senate]]<br>for the 26th District
|term_start4 = January 1, 1911
|term_end4 = March 17, 1913
|preceded4 = John F. Schlosser
|succeeded4 = James E. Towner
|birth_date = {{birth date|1882|1|30}}
|birth_place = [[Hyde Park, New York|Hyde Park]], [[New York]], U.S.
|death_date = {{death date and age|1945|4|12|1882|1|30}}
|death_place = [[Warm Springs, Georgia|Warm Springs]], [[Georgia (U.S. state)|Georgia]], U.S.
|party = [[Democratic Party (United States)|Democratic]]
|spouse = [[Eleanor Roosevelt]]
|children = [[Anna Roosevelt Halsted|Anna]]<br>[[James Roosevelt|James]]<br>Franklin (I)<br>[[Elliott Roosevelt|Elliott]]<br>[[Franklin Delano Roosevelt, Jr.|Franklin (II)]]<br>[[John Aspinwall Roosevelt|John]]
|occupation = [[Corporate lawyer]]
|alma_mater = [[Harvard College]]<br>[[Columbia Law School]]
|religion = [[Episcopal Church (United States)|Episcopal]]
|signature = Franklin Roosevelt Signature.svg
|signature_alt = Cursive signature in ink
▲}}[[Сурет:FDR in 1933.jpg|thumb]]
'''Франклин Делано Рузвельт''' (30.01.1982, Хайд-Парк, Нью-Йорк штаты – 12.04.1945 Уорм-Спрингс, Джорджия штаты) – [[АҚШ]]-тың мемлекет қайраткері , 32-президенті . [[1904]] ж. [[Гарвард университеті]]н бітіріп, [[1907]] ж. [[Колумбия университеті]]н бітіріп, заңгер мамандығын алған . [[1910]] ж. [[Демократиялық партия]]дан Нью-Йорк штатының сенатына сайланды. [[1912]] ж. қайта сайланды . 1913-20 ж. АҚШ теңіз істері министрінің орынбасары . [[1928]] ж. Нью-Йорк штатының губернаторы болып сайланды . [[1930]] ж. қайта сайланды, дағдарыс кезінде күйзелген халыққа мемлекеттік көмек беру жүйесін құрды . [[1932]] ж. бастап президенттік сайлау қатарынан төрт мәрте жеңіске жетті . Демократтар мен Рузвельттің елді дағдарыстан шығару бағдарламасы «жаңа бағыт» деп атанды . Бұл бағдарлама мемлекеттік қаржы экономика-әлеуметтік саланы жан-жақты қамтыған . Терең жүйелі реформа болды . Рузвельт әкімшілігінің реформалары әлеуметтік экономикалық мәселелерді шешуде мемлекеттің рөлін көтерді, елдің сыртқы саясаттық бағдарларына да өзгерістер енгізді. [[1933]] ж. қарашасында АҚШ пен [[КСРО]] арасында дипломаттық қатынас орнады, келіссөздер жасалды, АҚШ-тың [[Гитлер]]ге қарсы одаққа қатысуы Рузвельт есімімен тығыз байланысты. Рузвельт АҚШ-тың [[Латын Америка]] елдеріне көз қарасын өзгертіп , 1933 ж. «Тату көрші» саясаты жарияланды . [[Гаити]]ден АҚШ әскерлерін қайтарып алды . 30 жж. фашистік мемлекеттердің басқыншылық саясат жүргізуі және соғыс қаупінің күшеюіне байланысты [[Еуропа]]ға қатысты саясатқа Рузвельт пен оның пікірлестері Батыс Еуропаның демократиялық мемлекеттерімен, оның ішінде [[Англия]]мен, жақындасу қажет деген ойда болды. Алайда АҚШ [[бейтарап саясат]] ұстануға ұмтылды. [[1935]] ж. конгресс бейтараптылық туралы заң қабылдады. Америкалықтар өз тарихында тұңғыш және соңғы рет [[1940]] ж. Рузвельтті үшінші рет президент етіп сайлады. [[2 –ші дүние жүзілік соғыс]] басталған соң Рузвельт әкімшілігінің конгресстен бейтараптылық туралы заңды жоюға және Англия мен [[Франция]]ға әскери жабдықтар беруге мүмкіншілік алды. [[1941]] ж. 11 наурызда [[ленд-лиз]] туралы заң қабылдады. Бұл заң фашистік басқыншылыққа қарсы күрес жүргізіп жатқан елдерге құрал жабдықтарды жалға беруге рұқсат етті. [[1943]] ж. қаңтарда [[Касабланка]]да өткен конфиренцияда Рузвельт Германияға , [[Италия]] және [[Жапония]]ға «сөзсіз тізе бүкенге» дейін соғысатынын мәлімдеді. Үш ұлы держава КСРО , АҚШ және Ұлыбритания басшыларының [[Тегеран]]да (1943 ж. 28 қарашада ) және [[Қырым]]да ([[1945]] ж ақпан ) өткен конфиренциялар шешімдеріне қол қойды . [[1944]] ж. соғыс болып жатқанына байланысты 4-ші рет президент болып сайланған кезде Рузвельт соғыстан кейін Ұлы державалардың ынтымағын нығайту жөнінде пікір ұсынды. Рузвельт мемлекет қайраткері және дипломат ретінде АҚШ саясатының соғыстан кейінгі қалыптасуы мен дамуына зор үлес қосып, 20-шы саясатшы ретінде тарихта қалды.
| |||