Оңтүстік-Батыс Азия: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{мағына|Азия (айрық)}}
Жер шарындағы ең ірі дүние бөлігі болып саналатын Азия дүниенің төрт бұрышымен шектесіп жатыр. Оның жерінің ауданы 44 млн км2, халықының саны 3,5 млрд-тан асады. Азияөқазіргі әлемдік діндердің пайда болған ошағы.
[[Сурет:Peredna Asia ru.PNG|thumb|300px|Оңтүстік-батыс Азия]]
Жер шарындағы ең ірі дүние бөлігі болып саналатын [[Азия]] дүниенің төрт бұрышымен шектесіп жатыр. Оның жерінің ауданы 44 млн км2км², халықының саны 3,5 млрд-тан асады. АзияөқазіргіАзия – қазіргі әлемдік діндердің[[дін]]дердің пайда болған ошағы.
 
Табиғаты мен шаруашылығының сипатына қарай Азия бірнеше ірі аймақтарға бқлінедібөлінеді: Оңтүстік – Батыс-батыс Азия, [[Оңтүстік Азия]], [[Орталық Азия|Орталық]] және [[Шығыс Азия]], солтүстік[[Солтүстік Азия]], [[оңтүстік Шығыс-шығыс Азия]].
 
Оңтүстік-Батыс Азия, [[Еуропа]], [[Азия]], [[Африка]] [[дүние бөлектерініңбөліктері]]нің тоғысқан жерінде орналасқан ерекше аймақ. Оңтүстік батыс Азия елдері Кіш[[Кіші Азия]], [[Арабия түбегі|Арабия]] түбектері мен [[Иран таулы қыратынқыраты]]н алып жатыр құрамына [[Түркия]] , [[Кипр]], [[Иран]] , [[Ирак]], Ауғаныстан[[Ауғанстан]], [[БАӘ|Араб әмірлігі]], [[Йемен]], [[Оман]], [[Катар]], Бахарейн[[Бахрейн]], [[Кувейт]] кіретін бұл аймақты «[[Таяу Шығыс]]» деп атайды.
 
Таулардың ең биігі – [[Гиндикуш]] таулары. Таулы қыраттардың ең биігі – [[Армян таулы қыраты]]. Жер қыртысындағы күшті жарыллар әсерінен жанартау атқылауларына ұшыраған. Қазіргі кезде жанартаулық әрекет бәсеңдеген, бірнеше сөнген жанартаулар бар. Ең ірісі- – [[Үлкен Арарат]] (5165м). Армян таулы қыратының солтүстігінде [[Кавказ таулары]] орналасқан. Түбектің [[Жерорта теңізі]] жағалауы арқылы терең тектоникалық жарылыс өтеді. Осы жарылыс бойында Жер шарының теңіз деңгейінен ең төмен жатқан бөлігі – [[Өлі теңіз]] (-403метр–403 метр) орналасқан.
 
Таулар [[Парсы шығанағынашығанағы]]на қарай саты түрінде аласарып, қатты майысқан [[Месопотамия ойпатынаойпаты]]на ұласады. Бұл ойпаттың атауы «Екі өзен аралығы» деген мағнаны білдіреді, ойпат арқылы [[Тигр]] ж/ежәне Ефрат[[Евфрат]] өзендері ағып өтеді. Оңт. –БатысОңтүстік–Батыс Азия тас көмірмен түсті металдарға бай. Жерорта теңіз жағалауында субтропиктік жерортатеңіздік. Кавказға[[Кавказ]]ға ылғалды және құрғақ субтропиктік, ал [[кіші Азия]] түбегінің ішкі аудандарымен Иран таулы қыратына құрғақ субтропиктік климат тән. Оңт.Оңтүстік Батыс Азия – қазіргі әлемдік [[ислам]], хрисиан[[христиан діні|христиан]], иудайзм[[иудаизм]] діндерінің бесігі.
 
{{Uncategorized}}
==Қазіргі саяси бөлініс==
* {{AFG}}
* {{AZE}}
* {{ARM}}
* {{BHR}}
* {{GEO}}
* {{EGY}} ([[Синай түбегі]] ғана)
* {{ISR}}
* {{JOR}}
* {{IRQ}}
* {{IRN}}
* {{YEM}}
* {{QAT}}
* {{flagicon|Cyprus}} [[Кипр]]
* {{KWT}}
* {{LBN}}
* {{UAE}}
* {{OMN}}
* {{SAU}}
* {{SYR}}
* {{TUR}}
 
== Тағы қараңыз ==
*[[Таяу Шығыс]]
 
== Дереккөздер ==
<references/>
 
== Сыртқы сілтемелер ==
 
{{asia-geo-stub}}
 
[[Санат:Азия аймақтары]]
[[Санат:Азия географиясы]]
 
[[ace:Asia Barat Daya]]
[[ar:غرب آسيا]]
[[arc:ܐܣܝܐ ܡܥܪܒܝܬܐ]]
[[az:Ön Asiya]]
[[bg:Югозападна Азия]]
[[br:Azia ar Mervent]]
[[bs:Jugozapadna Azija]]
[[ca:Àsia Occidental]]
[[cs:Jihozápadní Asie]]
[[cy:De-orllewin Asia]]
[[de:Vorderasien]]
[[en:Western Asia]]
[[eo:Sud-Okcidenta Azio]]
[[es:Asia Occidental]]
[[et:Lääne-Aasia]]
[[fa:غرب آسیا]]
[[fi:Etu-Aasia]]
[[fr:Asie de l'Ouest]]
[[he:דרום-מערב אסיה]]
[[hr:Jugozapadna Azija]]
[[hu:Délnyugat-Ázsia]]
[[hy:Առաջավոր Ասիա]]
[[id:Asia Barat Daya]]
[[is:Suðvestur-Asía]]
[[it:Asia occidentale]]
[[ja:西南アジア]]
[[jv:Asia Kidul-kulon]]
[[ka:დასავლეთი აზია]]
[[kn:ಪಶ್ಚಿಮ ಏಷ್ಯಾ]]
[[ko:서남아시아]]
[[lv:Dienvidrietumāzija]]
[[mk:Југозападна Азија]]
[[mn:Баруун Ази]]
[[ms:Asia Barat]]
[[nl:Zuidwest-Azië]]
[[oc:Asia Occidentala]]
[[pl:Azja Zachodnia]]
[[pt:Sudoeste Asiático]]
[[ro:Asia de Sud-Vest]]
[[ru:Передняя Азия]]
[[sco:Wastren Asie]]
[[sh:Jugozapadna Azija]]
[[simple:Southwest Asia]]
[[sk:Juhozápadná Ázia]]
[[sq:Azia Jugperëndimore]]
[[sr:Југозападна Азија]]
[[sv:Sydvästasien]]
[[sw:Asia ya Magharibi]]
[[ta:தென்மேற்கு ஆசியா]]
[[th:เอเชียตะวันตกเฉียงใต้]]
[[tl:Timog-kanlurang Asya]]
[[tr:Güneybatı Asya]]
[[tt:Алгы Азия]]
[[uk:Передня Азія]]
[[vi:Tây Nam Á]]
[[war:Katundan nga Asya]]
[[yo:Western Asia]]
[[zh:西亚]]
[[zh-min-nan:Sai-lâm-a]]