Петрарка: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Петрарка''' (Petrarca) Франческо (20.7.1304, Ареццо — 19.7.1374, Аркуа, Падуи маңы) — италиялық ақын, ойшыл, ғалым, қоғам қайраткері. Петрарка қайта өркендеу дәуірі әдебиеті өкілдерінің бірі. Петрарка бастауыш білімді латын тілінде алған, кейін [[Монпелье]]дегі құқық мектебінде, [[Болонья университеті]]нде оқып, 1326 жылы діни дәреже алған. Авиньондағы Клара шіркеуінде сүйіктісі Лаураны кездестірген (1327) Петрарка шығарм-нда махаббат лирикасы ерекше орын алды. ''“Канцоньере”'' (“Өлеңдер жинағы”) aтты 2 бөлімді жинағында “Мадонна Лаураның өліміне” (1327 — 74) арнаған туындылары жарияланды. Куртуаздық лирика дәстүрінде жазылған жинаққа 317 сонет, 29 канцон, 9 сикстин, 7 баллада, 4 мадригал, махаббат, филос., саяси тақырыптарға арналған үндеулер енді. Оның бұл жинағы ұзақ уақыт бойына еуропа лирикасының көшбасшысы болып келді. Петрарка өз заманындa классик. көне мәдениетті жаңғыртушы, сөз өнерін мадақтаушы ретінде танылса, 16 ғасырдан тек поэзияда ғана емес, эстетика пен сыншыл ой төңірегінде де петраркизм дәуірі басталды. Сципион Африканскийдің жорықтары туралы жазылған ''“Африка”'' (1338 — 42) aтты эпик. поэмасы [[Рим]] мен [[Карфаген]] арасындағы соғысты суреттеді. Вергилийге еліктеп жазған 12 эклогтан тұратын ''“Буколиктер”'' (1346 — 57) еңбегі жарық көрді. Петрарка еуропа әдебиетінде aлғаш хат үлгісіндегі трактаттар жазды. Әулие Августинмен диалог түрінде құрылған ''“Дүниенің келеңсіздігі туралы”'' (1342 — 43) филос. трактатында өзін-өзі байқау, тексеру көрініс тапқан. ''“Салтанат”'' (1354) Лаураға жолдаған аллегор. арнау болса, автобиогр. прозаның үлгісі ''“Ұрпаққа хат”'' (1374), ''“Проза туралы трактаттар”'' (1346 — 74), т.б. туындыларынан көрінеді.

“Қазақ Энциклопедиясы”, VII-том

 

Франческо Петрарка (1304-1374жж)- итальяндық данышпан, ақын, көне кезеңдік классиканың жаңартушысы.

"Эстетика ренессанса", Мәскеу "Искусство"1981ж.

 

[[hy:Ֆրանչեսկո Պետրարկա]]

[[id:Petrarca]]

[[is:Francesco Petrarca]]

[[it:Francesco Petrarca]]