Сілтілер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Боттың үстегені: be:Шчолачы
ш r2.7.3) (Боттың түзеткені: uk:Луг (хімія); косметические изменения
1-жол:
'''Сілтілер''' — [[Сілтілік металдар|сілтілік]], [[сілтілік-жер металдар|сілтілік-жер металдардың]]дың және [[аммоний|аммонийдің]]дің гидроксидтері. Сілтілерге суда жақсы еритін [[негіздер]] жатады. [[Электролиттік диссоциация]] кезінде сілтілер OH<sup>−</sup> анионын және метал катионын түзеді.
 
Сілтілерге мыналар жатады: [[Периодтық жүйе|Периодтық жүйенің]]нің Iа және IIа топшаларындағы ([[кальций|кальцийден]]ден бастап) [[металдар|металдардың]]дың гидроксидтері, мысалы, [[натрий гидроксиді|NaOH]] (күйдіргіш натр), [[калий гидроксиді|KOH]] (күйдіргіш кали), [[барий гидроксиді|Ba(OH)<sub>2</sub>]] (күйдіргіш барит).
 
== Физикалық қасиеттері ==
Сілтілік металдардың гидроксидтері (күйдіргіш сілтілер) өз алдына бөлек қатты, ақ түсті, ылғал тартқыш заттар болып келеді. Сілтілер — суда жақсы еритін, күшті [[негіздер]], олардың суда еру реакциясы әжептәуір жылу бөлінумен өтеді. Сілтінің күштілігі мен суда ерігіштігі периодтық жүйенің әрбір тобындағы катионның радиусы неғұрлым көбейсе, соғұрлым арта түседі. Ең күшті негіздер — Ia тобында [[цезий гидроксиді]] және IIa тобында [[радий гидроксиді]].
Бұдан басқа, күйдіргіш сілтілер [[этанол]] және [[метанол|метанолда]]да ериді.
 
== Химиялық қасиеттері ==
Қатты күйінде барлық сілтілер H<sub>2</sub>O-ны ауадан сіңіріп алады, және де CO<sub>2</sub>-ні де (сондай-ақ ерітінді күйінде) ауадан сіңіріп алады (біртіндеп [[карбонаттар|карбонаттарға]]ға айнала отыра). Сілтілер өндірісте кең қолданылады. Сілтілердің маңызды химиялық қасиеті — [[қышқылдар|қышқылдармен]]мен реакция кезінде [[тұздар]] түзе алуы.
 
Реакция мысалдары:
15-жол:
 
== Алынуы ==
Сілтілік металдардың [[хлоридтер|хлоридтерін]]ін [[электролиз|электролиздеу]]деу арқылы немесе сілтілік металдардың оксидтеріне сумен әсер ету арқылы алады.
 
{{chem-stub}}
21-жол:
 
{{Суретсіз мақала}}
 
[[санатСанат:Сілтілер|*]]
[[Санат:Негіздер]]
 
Line 57 ⟶ 58:
[[th:อัลคาไล]]
[[tr:Alkali]]
[[uk:ЛугиЛуг (хімія)]]
[[ur:القالی]]
[[uz:Ishqor]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Сілтілер» бетінен алынған