Тілсіз қияпат: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш r2.6.4) (Боттың үстегені: zh-yue:天災 |
|||
1-жол:
[[
[[
[[
[[
'''Тілсіз қияпат''' немесе '''табиғат апаттары''' (Стихийное бедствие) — алапат табиғи құбылыс: дауыл, дауылды қарақүйын, қүйынды дауыл, [[су]] басу, [[жер]] сілкінісі, жанартаудың атқылауы, кенеттен қалың [[кар]] жауу, [[цунами]], [[қар]] кешкіні, [[құрғақшылық]], тағы басқа. Бұл табиғи алапаттар тірі [[организм
Табиғаттағы апатты құбылыстарды шығу тегіне қарай [[Эндогендік Процестер|эндогенді]] (ішкі) және [[Экзогендік Процестер|экзогенді]] (сыртқы) деп бөлуге болады. Эндогенді құбылыстар жер қыртысындағы өзгерістерден (жер сілкіну) туады. Қазақстанның оңтүстігіндегі биік таулар әлі калыптасып бітпеген жас таулар болғандықтан, сейсмикалық ауданға жатады. Сондықтан бұл аймақта жиі жер сілкінулер болып түрады. Мысалы, [[Алматы
Экзогенді апаттарға көбінесе адам әрекеті себепші болады. Республикамызда таулы аудандардың болуына байланысты сел, қар көшкіндері құбылыстары байқалады. Біздің оңтүстік және оңтүстік-шығыс биік таулы аймақтарда '''2724 мұздық''' бар. Осылардың еруінен және қардың қалың түсуіне байланысты күшті селтасқындары болып түрады. Апатты [[Селдер|сел тасқындары]] [[1921]] жылы Алматыда, [[1963]] жылы [[Есік
Республиканың климат ерекшеліктеріне байланысты жазда аңызақ (ыстық құрғақ) желдер жиі болады. Аңызақ Желдер егістіктерге зиянын тигізеді, күшті дауылдар тұрғын үйлерді, байланыс жүйелерін, жолдарды қиратуы мүмкін. Ғарыштық метеорологиялық зерттеулер арқылы аңызақ желдер алдын ала болжанады. Табиғаттағы апат құбылыстарын алдын алу үшін тұрғын үйлерді апатқа төтеп беретіндей етіп салу, елді мекендерді орналастыруда табиғат ерекшелігін ескерудің маңызы зор. Табиғаттағы заңды түрде жүретін ырғақтық (циклдық) апат әкелетін өзгерістерді (теңіз деңгейінің көтерілуі, жұттардың болуы және т.б.) ескерген жөн.
'''Туған өлкенің табиғатын аялау, қорғау - озық қоғамның алғышарты.''' Қоғам мен табиғат бір-бірімен тығыз байланысты болғандықтан, қоршаган орта мен адамның жеке-дара тіршілік етуі мүмкін емес. Табиғат байлықтарын тиімді пайдалану, табиғатқа сүйіспеншілікпен қарау қоғамның да алға қарай дамуына негіз болады. Қоршаған ортаның қолайлы болуы адамның дұрыс білім алып, еңбек етуіне, материалдық жағынан қамтамасыз етілуіне ықпал етеді. Сондықтан әрбір адам табиғатты аялап сақтауға өз үлесін қосуы тиіс. Әрбір отырғызылған ағаш, тазаланған бұлақ сол табиғаттың бір бөлшегі екенін ұмытпаған жөн. Өзіміз тұрған жердің табиғатын сақтаймыз. Табиғатқа аялы көзқарасты қалыптастыру үшін туған өлкеге туристік [[саяхат]] жасаудың, оның табиғат ерекшеліктерімен, экологиялык жағдайымен танысудың маңызы зор.<ref>Қазақстанньң физикалық
== Пайдаланған әдебиет ==
<references/>
{{Stub}}
52-жол:
[[km:គ្រោះមហន្តរាយ]]
[[kn:ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಕೋಪ]]
[[ko:
[[la:Calamitas naturalis]]
[[lt:Stichinė nelaimė]]
|