Базарбай каналы
Базарбай каналы – Талас өзенінен бастау алып Жамбыл облысы, Байзақ ауданындағы Түймекент, Суханбаев, Амангелді, Үшбұлақ елді мекендеріндегі егістіктерді ылғалдандыру үшін пайланылатын өздігінен ағатын канал.
| Базарбай каналы | |
| Орналасуы | |
| Ел |  Қазақстан |
| Аймақ | Жамбыл облысы |
| Сипаттамасы | |
| Ұзындығы | 120 км |
| Су шығыны | 11 м³/с |
| Су ағысы | |
| Бастауы | Талас |
| 42°53′17″ с. е. 71°24′43″ ш. б. / 42.887981° с. е. 71.411933° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| 43°01′09″ с. е. 71°51′27″ ш. б. / 43.019054° с. е. 71.857369° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 43°01′09″ с. е. 71°51′27″ ш. б. / 43.019054° с. е. 71.857369° ш. б. (G) (O) (Я) | |
 — бастауы,  — сағасы | |
Гидрологиялық сипаты өңдеу
Ұзындығы арықтарын қоса есептегенде 120 (өз ұзындығы 39,6) км. Талас өзеніндегі бөгеттен басталатын бұл канал Базарбай-Төрекелді су жүйесіне кіреді. Канал 11 м³/с су өткізеді. Аумағы 6600 га-дан астам жерді суғаруға пайдаланылады. Каналдың бау-бақша мен егін шығымдылығын арттыруда маңызы зор.[1]
Тарихи дерек өңдеу
Канал 1864 жылы қазылған. Жергілікті халық Базарбай тоғаны деп атаған. Базарбай Байзақтың ағасы, Бәйтеректің тұңғыш ұлы. Ертеде Күнбасұлы Мәмбет бабадан 6 ұл болған. Оның бірі - Бәйтерек. Ол кісінің бір ұлынан бала болмаған екен. Ол Базарбай еді. Базарбай ағайындарын жинап, кеңес құрып: "Менде артта қалар ұрпақ болмады, мен өз атымды қалдыру үшін тоған қазамын" деген. Сосын ағайындары адам жинап, тоған қаздырған, ел аузында "Базарбай" деген ат қалған.[2]