Археологиялық қазбалар

Археологиялық қазбалар - көне заман мен орта ғасырлардан қалған мәдениет ескерткіштерін, жан-жануарлардың сүйектерін қазу, зерттеу жұмыстары.

Оны ғылым академиясының арнаулы рұқсаты бойынша ғылыми дайындығы бар, қазудың әдіс-тәсілдерін білетін және археологияның талабына сай жүзеге асыра алатын тәжірибелі адамдар жүргізеді. Қазу объектісі

қаланың жұрты болса, оның ұзындығын, көлденеңін, биіктігін анықтайды, барлық бөліктегіндегі мәдени қабаттың құрамын, демек, археологиялық стратиграфиясын зерттейді.
Зираттар қазылғанда, топырақтан үйілген обаның құрылысы, қабырдың қабырғасы, өліктің сүйегі зерттеуге алынады. Өлікпен бірге қойылған нәрселер кейде бүтін қалпында сақталады, олардың жатқан орнына қарай, қандай кәдеде жаратылғандығы айқындалады. Қабырдың құрылысын зерттеу арқылы өліктің жерлеу ғұрпы, оны тудырған діннің сипаты білінеді. Табылған қаңқа сүйектердің антропологиялық қорытынды жасауға мәні зор. Бірге қойылған бұйыдар өлген адам бай, кедей екенін, ал сүйектер сол замандағы шаруашылықтың түрін анықтауға көмектеседі.

Көне мекендерде ғасыралар бойы пайда болған мәдени қабаттарды (ғылыми құжаттарды жасай отырып) мұқият зерттеу хронологиялық дерек береді.

Қазақстанда археологиялық ескерткіштер арнайы есепке алынады және оны мемлекет қорғайды.

Дереккөздер

Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 1 том