Аршу

Аршу , тау-кен ісінде — кен орнын ашық әдіспен қазғанда кентасты жауып жатқан тау жыныстарын карьерден шығару. А. тау жыныстарын қазуға дайындау, қазу-тиеу, тау жыныстарын тасымалдау және үйінділеу процестерінен тұрады. А. карьерді салған кезде кентасты өндіру жұмыстарының алғашқы шебін жасау және пайдалану кезеңінде осы шепті одан әрі дамыту үшін жүргізіледі. Құрамында пайдалы құраушысы жоқ аршыма тау жыныстары сыртқы немесе ішкі үйінділерге үймеленеді. Аршыма тау жыныстары құрылыс материалы ретінде пайдалануға жарамды болса, олар өңделуге жіберіледі. Тау-кен жыныстарын қазуға дайындау оларды құрғату, тоңазудан қорғап қалу, тоңазыған тау жыныстарын жібіту, гидравликалық әлсірету немесе нығайту, мех. немесе жарылыспен қопсыту әдістерімен жүргізіледі. Жұмсақ аршыма тау жыныстарын қазу-тиеу үшін көп шөмішті экскаватор, драглайн, скрепер, бульдозер және жүк тиеуіштер, ал жартылай қатты және қатты тау жыныстарын алдын ала қопсыту арқылы қазу-тиеу үшін механикалық күректер қолданылады. Аршыма тау жыныстары негізінен темір жол, автомобиль және конвейер көліктерімен тасымалданады, кейде скипті көтергіштер, аспалы болат арқанды жолдар, гидравликалық және құрама көлік пайдаланылады. Үйінділеу жұмыстары үшін мех. күректер, драглайндар, көп шөмішті экскаваторлар, бульдозерлер және доңғалақты скреперлер қолданылады. Кенді ашық әдіспен қазу кезіндегі өндірілген немесе өндірілуге тиісті кеннің бір бөлігіне келетін аршыма тау жыныстарының мөлшері аршу коэффициентімен сипатталады.