Аспаптар және ЖЖТ-ді орындау

Жоғары жиілікті титрлеуге арналған қондырғылар көбінесе төменгі жиіліктік кондуктометрлік қондырғыдан өзгеше болады.

Бірінші типтегі үяшықты конденсаторлы немесе сыйымдылықты деп атайды, өйткені электродтар ұяшық сыртына орналасып, конденсатор түзеді (С-ұяшықтар).

Екінші типті ұяшықтардағы электродтар индукциялық катушканы елестетеді, сондықтан оны индукциялық деп атайды. Бұл ұяшықтарда да электродтар талдапатын ерітіндімен түйіспейді, әдістің бұл да бір артықшылығы. Мұндай ұяшықтарды пайдаланғанда электродтардың поляризациялануы, олардың талданатын қосылыстарымен химиялық әрекеттесуі болмайды. Ондағы электродтар өлшенілетін тізбекпен индуктивті немесе сыйымдылық арқылы жалғасқан. Сондықтан да олар кез келген металдардан әзірленуі мүмкін.

Сыйымдылық ұяшықтары электр өткізгіштігі төмен, индуктивтігі жоғары ерітінділерді талдау үшін пайдаланылады. Лабораториялық тәжірибелерде жоғары жилікті сыйымдылықты ұяшығы бар ТВ-6Л титраторлары және "Пунгор" жүйесіндегі ОК-301 маркалы асциллотитраторлар жиі қолданылуда.

Төменгі жиілікті титрлеуге қарағанда жоғары жиілікті титрлеудің едәуір жоғары сезімталдығы ЖЖТ-де осындай эффектінің өзгеруімен байланысты, бұл иондардың қозғалғыштығына ғана емес, ерітіндідегі диэлектрлік түрлену шамасына да тәуелді. Әдісте түтікше сияқты С-және L-ұяшықтарды қолданғанда, ЖЖТ титрлеу процесінде ерітінді көлемінің өзгерісі ұяшық константасын өзгертпейді, өйткені ұяшықтағы жиіліктік өрісінің таралуы сырттағы электродтардың беткі кабатымен ғана шектеледі.

Жоғары жиілікті титрлеуді жемісті жүргізу, өлшейтін аспап пен ұяшықтың түріне, өлшеу әдісі мен әлшенетін өлшем сияқтыларға тәуелді титрлеу қисықтарының сипаттамасын нақты білгенде ғана мүмкін болады. Қосымша бақыланатын күшейткіш жалғанған тізбекті пайдаланып, электр өткізгіштікті өлшеу басқаша болады.

Күшейткіштің екі шыға берісіндегі кернеу тен ұсталатындықтан, айнымалы кернеу тікелей Ешык ұштарында пайда болады да, осыдан ұяшықта туындайтын ток тандап алынған кедергі Rt арқылы күшейткіш ұшындағы токпен теңестіріледі. Шыға берістегі кернеуді Е0 келесі теңдеумен өрнектейді: Егер Rf мәні айтарлықтай үлкен шамада болса, ондай жағдайда теңдеудегі бірлікті ескермеуге болады, әрі шыға берістегі айнымалы кернеу ерітіндінің электр өткізгіштігіне тура пропорционал. Бұл аспап кедергі көпірін қолданғанда да, теңестіруді қажет етпейді, алайда ол үздіксіз санап есептеуге мүмкіндік береді.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Құлажанов Қ.С.Аналитикалық химия: II томдық оқулық . II - том. Оқулық. Алматы:«ЭВЕРО» баспаханасы, 2005. - 464 б. ISBN 9965-680-95-7