Ассам

**Ассам**
	Үндістанның штаты
	Ассам
	ассам тілінде - অসম; хинди असम
	Елтаңбасы
Әкімшілігі
Әкімшілік орталығы	Диспур
Губернатор	Джанаки Баллабх Патнаик
Бас министрі	Тарун Гогой
Тарихы мен географиясы
Координаттары	26°08′ с. е. 91°46′ ш. б. / 26.14° с. е. 91.77° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 26°08′ с. е. 91°46′ ш. б. / 26.14° с. е. 91.77° ш. б. (G) (O) (Я)
Жер аумағы	78 438 км² (16 орын)
Ірі қаласы	Гувахати
Басқа ірі қалалары	Силчар
Тұрғындары
Тұрғыны	31 169 272 адам (2011)(14 орын)
Тығыздығы	397,37 адам/км² (15 орын)
Ресми тілдері	Ассам тілі, бодо, карби
Сандық идентификаторлары
Аббревиатура	IN-AS
ISO 3166-2 коды	IN-AS
	assamgovt.nic.in
	Координаттар: 26°08′ с. е. 91°46′ ш. б. / 26.14° с. е. 91.77° ш. б. (G) (O) (Я)

Ассам ( ассам тілінде - অসম, хинди असम) — Үндістанның солтүстік-шығысындағы штат. Аймақ әлемге аты шыққын "Ассам шайымен" белгілі.

Ассам және Үндістанның солтүстік-шығысындағы штаттар

Тарихы

Ертеде және орта ғасырдың басында Ассам және Прагджьотиша, Камарупа деп аталған. 6-7 ғасырда Солтүстік Бенгалиямен қосылып, дербес феодалдық мемлекет болды. 13 ғ. Ассамды Бирманы мекендеген ахома тайпалары жаулап алды. Мұнда 1792-94 ж. Англия, ал 19 ғасырдың басында Бирма үстемдік етті. 1824-26 ж. болған ағылшын-бирма соғысы нәтижесінде Ассам жері ағылшындық Үндістанға қосылып, 1921 жылдан оның провинциясы болды. Ұлттық-азаттық күресінің нәтижесінде 1947 ж. Үндістанның тәуелсіздігі жарияланып, ол екі мемлекетке (Үндістан және Пәкістан) бөлінгеннен кейін, Ассам (Пәкістанға қосылған Силхет округін есептемегенде) 1950 ж. Үндістан Республикасының штаты болды.

Географиясы

Жер аумағы 78 438 кm². Шығыс Гималай тауларының етегінде, негізінен Брахмапутра өзенінің алабына орналасқан. Астанасы - Диспур, ірі қаласы — Гувахати. Халқы — 31 169 272 человек (14-ші орын; 2011 ж.). Олардың 50%-тен астамы ассамдықтар, 18 %-ы бенгалдықтар.

Жерінің оңтүстігін Лушан тауы (2157 м-ге дейін), орталық бөлігін Ассам таулары, солтүстігін Брахмапутра өзені бойындағы ойпат алып жатыр. Жер сілкіну жиі болып тұрады. Климаты - тропиктік, муссондық, жазы жаңбырлы. Ауаның орташа температурасы қаңтарда +13 °С, мамырда +26°С. Жаздық жауын-шашын мөлшері 2000 мм. Жерінің 1/3 бөлігі мәңгі жасыл, аралас орман.

Ірі қалалары:

Гувахати — 808 021 адам
Силчар — 142 393 адам
Дибругарх — 122 523 адам
Нагаон — 107 471 адам
Тинсукия — 85 519 адам
Джорхат — 66 450 адам

Экономикасы

Ассамда егіншілік пен мұнай өнеркәсібі дамыған. Жерінің 15 %-ы жыртылған. Шай, кендір, күріш, темекі, мақта егіделі. Барлық егіннің 30 %-ы суармалы. Егіншілік негізінен Брахмапутра мен Сурманың аңғарларында дамыған.

Мұнай-химия өнеркәсібі де өркендеуде.

Шай, ағаш өндеу, шырпы, қағаз, жасанды ташық кәсіпорындары жұмыс істейді.

Ассамның көлік, экономикалық жағдайы Калькутта қаласымен тығыз байланысты. Брахмапутра өзенімен жылына 1 млн тонна жүк тасымалданады. Мұнай кендерінен өнеркәсіпті қалаларған құбырлар тартылған.

Білім

Ассам - Үндістанның білім ордасы. Ассамда келесі университетер бар:

Gauhati University
Dibrugarh University
Tezpur University
Assam University ( Силчар)
Assam Agricultural University ( Джорхат)
Assam Don Bosco University

Дибругархта, Силчарда, Гувахатида, Джорхатида, Барпетада медициналық колледждер және де басқа орта дәрежелі арнаулы оқу орындары бар.

Административно-территориальное деление

Ассам аймақтары

Штаттың құрамына келесі аймақтар кіреді: :

Галерея


		Сурет:Landscape of Lakhimpur (8).jpg

Дереккөздер

Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 1 том