Асти

Асти (грекше: ἄστυ; ежелгі грекше: [ásty]) — бұл ежелгі грек сөз, қала немесе елді мекеннің физикалық аумағын білдіреді, ежелгі Грекияның полистерінің төменгі бөлігін белгілеу үшін қолданылатын ұғым, әсіресе полистің саяси тұжырымдамасынан ерекшеленеді, ол қала-мемлекеттің бүкіл аумағы мен азаматтық корпусын қамтиды. Мұнда әдетте төменгі әлеуметтік тап өкілдері (қолөнершілер мен саудагерлер) тұрған. Латын тілінде де urbs пен civitas арасында ұқсас айырмашылық бар.

Клисфеннің Аттиканы қалалық (қызғылт), ішкі (жасыл) және жағалаулық (көк) аймақтарға бөлуі

Классикалық Афинада бұл ұғым Аттиканың қалалық деміне қатысты қолданылған, ал ішкі (месогея) және жағалаулық (паралия) демдерімен салыстырғанда, олардың әрқайсысы он аттикалық тайпаның құрамына кірді. Асти акропольға қарама-қарсы орналасқан, ол қала-мемлекеттің жоғарғы бөлігін құрайтын, діни және әкімшілік орталығы болып саналатын, қабырғалармен қоршалған аймақ еді. Алғашқыда грек полистері "қала-акрополь" түрінде — яғни толығымен қоршаған аумақтан жоғары орналасқан аймақтарда ұйымдастырылған болса, уақыт өте келе бұл елді мекендер өздерінің төбелерінің етегіне дейін кеңейе бастады. Осылайша, асти полистің негізгі тірегі болып, халық күнделікті өмірін осында өткізетін. Оның ортасында агора — негізгі алаң, базар орны орналасқан. Ал одан әрі сыртқы аймақ — хора, яғни полистің айналасындағы егістік жерлер орналасқан.

"Асти" сондай-ақ Аттиканың ең көп қалалық тұрғындар шоғырланған аймақтың атауы болған, ол Афина маңы еді. Атына қарамастан, астидің көпшілік демдері ауылдық сипатта болды. Афина мемлекетінің 139 демінің шамамен 42-сін құрай отырып, олар 500 мүшеден тұратын буле (кеңес) құрамына шамамен 130 булеут жіберді. Дегенмен, Афина қаласына жақын орналасуына байланысты, олар афиналық демократия институттарында шамадан тыс өкілдікке ие болды; сақталған жазбаларда астиден шыққан булеуттардың есімдері Аттиканың басқа аймақтарынан келгендерге қарағанда 1,5-2 есе жиі кездеседі.