Астигматтық (аберрация)

Астигматтық (грек. а — сыз, сіз, емес қосымшасы және stіgm( — нүкте) — оптикалық жүйе аберраттануының бір түрі. 1) Физикада — жарық шоғының әртүрлі қималарында сәулелердің сынуы (не шағылуы) біркелкі болмауы салдарынан оптикалық жүйенің кескінді бұзып көрсетуі. Сфералық толқындық бет оптикалық жүйелерден өткенде деформацияға (пішінсізденуге) ұшырайды. Соның нәтижесінде жүйенің бас оптикалық осінен едәуір алшақ жатқан нүктенің кескіні нүкте болмай, әр түрлі жазықтықта орналасқан өзара перпендикуляр екі сызық түрінде болады. Осы жазықтықтар арасындағы қималарда нүкте кескіндерінің кейбіреуі эллипс тәріздес болса, енді біреуі дөңгелек пішіндес болып көрінеді. А. оптикалық жүйеге түсетін жарық шоғы қимасының әр түрлі жазықтықтарындағы оптикалық бет қисықтығының бірдей еместігінен болады. А. оптикалық жүйенің асимметриялы болмауынан (цилиндрлік линзаларда) немесе сәуле шоқтары бас оптикалық оське үлкен бұрышпен көлбеу түсуінен (сфералық линзаларда) пайда болады. А-ты түзету үшін линзалардың біреуінің А-ы екіншісінікін теңгеретіндей етіп таңдалып алынады. Мұндай жүйелер анастигматтар деп аталады.