Аталық жыланбас

Аталық жыланбас (лат. Dracocephalum stamineum) – ерінгүлділер тұқымдасы, жыланбас туысына жататын бұрынғы теңіздердің орнында, қорымдарда, құрғақ малта тасты өзен арналарында Тянь-Шань, Жоңғар Алатауы, Тарбағатай альпі белдеуінде (теңіз деңгейінен 4000 м-ге дейін) өседі. Сабағы жайылған, саны көп, (биіктігі 7-30 см) түп. Сабақтары жұқа, бұтақтанған, жиі, түсі күлгін. Жапырақтар тақтасы дөңгеленген жүрек тәрізді (диаметрі 1,5 см) қалың қысқа түктері сұрғылт түс береді. Гүлшоғыры тығыз басты, бірнеше шығыңқы шоқтарымен. Тостағаншасы анық, қос ерінді, үшкір тісті. Күлтесі ұсақ (1 см), көк күлгін, шығыңқы аталықтарымен. Сондықтан түрге аталық деп атау берген. Шілде-тамызда гүлдейді, тамыыз-қыркүйекте жемісі піседі. Жер асты бөлігінің құрамында 0,4%-ға дейін эфир майы бар, ауруды басатын әсер береді. Омарталық және декоративті өсімдік, мәдени жағдайда зерттелген. [1]

Аталық жыланбас
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Қос жарнақтылар
(unranked) Asterids
Сабы: Lamiales
Тұқымдасы: Lamiaceae
Кіші тұқымдасы: Nepetoideae
Тегі: Dracocephalum
Түрі: D. stamineum
Екі-есімді атауы
Dracocephalum stamineum
Kar. & Kir., 1842

Дереккөздер

өңдеу
  1. А. А. Иващенко. Қазақстан өсімдіктер әлемі. Алматыкітап баспасы, 2012.