Атамұра баспасы

«Атамұра» баспасы

«Атамұра» – полиграфия, баспа ісі, кітап саудасы бойынша маманданған корпорация. 1992 жылы 4 ақпанда құрылған. «Атамұра» корпорациясы тәуелсіз елімізбен бірге өсіп-өркендеп келеді. Ол шағын кәсіпорыннан бастап, жауапкершілігі шектеулі серіктестік, жиырмаға жуық мекемелердің басын біріктірген үлкен корпорацияға дейінгі өсу жолынан өтті.

«Атамұра» баспасы – оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдар, ғылыми, көркем-әдеби, энциклопедиялық басылымдар шығаратын әмбебап баспа. Баспа қазақ және орыс, басқа да шетел тілдерінде жылына үлкен таралыммен кітаптар мен кітапшалар, түрлі полиграфиялық өнімдер шығарады.

Әдебиеттер шығарудың бастапқы тақырыптық жоспарына энциклопедиялар, әртүрлі анықтамалықтар мен сөздіктер енгізілген. Баспа ұлы Абайдың 150 жылдық мерейтойы қарсаңында, 1995 жылы «Абай» тұлғалық энциклопедиясын, республика аумағындағы әрбір өңірдің табиғатын, экономикасын, мәдениетін, тарихи өткені мен бүгінгі өмірін бейнелейтін әмбебап энциклопедиялар шығарды. Оның алғашқысы Қазақстанның ірі ауылшаруашылықты және өндірісті өлкесі – Ақмола облысына арналған «Ақмола» энциклопедиясы (1995). Одан кейін Маңғыстау өлкесінің тарихи өткені мен бүгіні баяндалатын «Маңғыстау» (1997), Атырау өңірінің сан ғасырлық тарихына арналған «Атырау» (2000), қазақ даласының қақ ортасында орналасқан қазыналы Қарағанды облысы жайлы «Қарағанды. Қарағанды облысы» (2006),  егеменді еліміздің бас қаласы Астананың 10 жылдығына арналған «Астана» энциклопедиялық басылымы (2008), ұлы суреткер «Мұхтар Әуезов» энциклопедиясы (2012) жарық көрді.

Баспа көркем әдебиет туындыларын да шығарумен айналысады. Қазақтың белгілі қаламгерлері Ә. Нұрпейісов, М. Әлімбаев, Қ. Жұмаділов, Ә. Нұршайықов, Ш. Мұртаза, Т. Молдағалиев, М. Мақатаев, М. Шаханов,  Қ. Мұхамеджанов, Н. Оразалин, Т. Медетбек т.б. шығармалары «Атамұра» оқырманының қолына тиді.

Солардың ішінде М. Мақатаевтың «Аманат», Т. Медетбектің «Тағдырлы жылдар жырлары», Н. Оразалиннің «Құралайдың салқыны», Т. Әбдікәкімұлының «Бесінші маусым жұпары», К. Сегізбайұлының «Тағдыр толқыны», С. Ақсұңқардың «Көкейімде Күлтегіннің жазуы» Ж. Нәжімеденовтің «Менің Қазақстаным» атты жыр жинақтары мен «Абай» энциклопедиясы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сыйлығына ие болды.

2002 жылдан бастап бүгінгі күнге дейін «Атамұра» кітапханасы» сериясымен елімізге белгілі 200-ден астам ақын-жазушының туындылары басылып шықты. «Атамұра» кітапханасының» көшін ұлы Абайдың «Қалың елім, қазағым» атты өлеңдер жинағы бастады. Белгілі классик ақын-жазушылармыздан бастап қазіргі ақын-жазушылардың қазақ әдебиетінің алтын қорына енген шығармалары кітап болып шықты.

Өмірден өткен белгілі тұлғаларға арналған естелік кітаптарды жариялауды да естен шығарған емес. Мәселен, Қалтай Мұхамеджанға, Камал Смайылға, Қасым Қайсеновке, Манаш Қозыбаевқа, Салық Зимановқа, Тұрсынхан Әбдірахманова т.б. арналған бірдей көлемдегі естелік кітаптарды басып шығарды.

Баспа қызметінің тағы бір саласы – ғылыми әдебиеттер басып шығару. Белгілі әдебиетші, ғалымдардың еңбектерімен қатар көне заманнан бүгінге дейінгі «Қазақстан тарихының» қазақша, орысша 5 томы (2010) жарық көрді.

        Қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбайұлының өлеңдер жинағы, «Қара сөздерімен» қатар М. Әуезовтің «Абай жолы» роман-эпопеясын 4 том етіп, белгілі жазушы, әдебиетші-ғалым, абайтанушы, әуезовтанушы, алаштанушы, филология ғылымдарының докторы, профессор Тұрсын Жұртбайдың «Абай жолы» роман-эпопеясында бейнеленген көркем шындықты салыстыра отырып, қазақ тарихындағы жетекші тұлғаның бірі Құнанбайдың ұлттық руханияттан алатын орнын саралайтын екі кітаптан тұратын ғылыми еңбек «Құнанбай немесе жәбір сұлтаны», Абайдың шығармашылық өміріне, көркем әлеміне және ойлау жүйесі мен психологиясына қатысты ұзақ жылдарғы зерттеу еңбектерінің тұжырымынан туындаған екі кітаптан тұратын көлемді әдеби-салыстырмалы талдау еңбек «Толық адам» атты жаңа басылымдарды жарыққа шығарды.

Баспадан қазақ халқының мәдениеті мен өнері, салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары, дастарқаны туралы қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде «Қазақы дастарқан» («Қазақтың ұлттық тағамдары»), «Қазақ тазысы», «Қазақтың салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары», «Қазақ әндері», «Қазақтың мақал-мәтелдері» деп аталатын әсем безендірілген кітаптар басылып шықты. Жақын арада қазақтың ұлттық құндылығына айналған баспанасы туралы «Киіз үй» деген кітап басып шығарды.

«Менің алғашқы кітапшам» сериясымен қазақ және орыс тілінде 50-ге тарта түрлі түсті суретті ертегі кітаптар бүлдіршіндерге жол тартты. Сондықтан «Менің алғашқы кітапшам» деп аталады. Әр кітапша бір ертегіден тұрады. Екі тілде жарық көрген бұл кітапшалардың әр бетіндегі екі, әрі кетсе үш сөйлемді қазақша да, орысша да оқыған бала көп сөздің аудармасын сөздіксіз біледі және көкейінде сақтап қалады.

«Атамұра» баспасы мектеп пәндеріне қосымша дереккөз бола алатын іргелі «Мектеп энциклопедиясы» сериясын басып шығарды. 2008 жылы «Қазақстан жануарлары» сериясымен «Млекопитающие», 2013 жылы «Сүтқоректілер», 2010 жылы «Құстар», «Птицы», 2010 жылы «Насекомые», 2020 жылы «Бунақденелілер», 2012 жылы «Қазақстан гүлдері», 2014 жылы «Балықтар. Қосмекенділер. Жорғалаушылар», 2019 жылы «Қазақстан – қызғалдақтар Отаны» т.б. көркем фотосуреттерден тұратын, көрнекі безендірілген басылымдар жарық көрді. Бұлардың әрқайсысы – кез келген оқушы үшін баға жетпес басылымдар. 

2013 жылдан бастап «Атамұрадан» жалпы орта білім беру мекемелеріне арналған «Атамұра» мектеп кітапханасы» сериясы шығарыла бастады. Бұл сериямен мектеп бағдарламасына енген классик ақын-жазушыларымыздан бастап қазіргі қазақ әдебиеті қаламгерлерінің шығармалары басылып шықты. Сонымен қатар «Қазақ халық ауыз әдебиеті» сериясымен 17 кітаптан тұратын халқымыздың ежелгі мұрасы топтастырылған іргелі топтама да жарық көрді. Сондай-ақ «Балалар поэзиясының антологиясы» мен «Балалар әңгімелерінің антологиясы» басылымдары жарық көрді.

2022 жылы баспадан Баянғали Әлімжанов пен Назымбек Дүкембайдың мектеп пен балабақшаға арналған музыкалық «Әліппе әуендері» басылып шықты. Бұл кітапта әрбір әріпке бір шумақ өлең музыкасымен және нотасымен берілген. «Әліппе әуендерін» сахнада қойылым ретінде көрсетуге де болады. Балалар әріптерді көріп оқиды, әріп туралы өлеңнің әнін QR код арқылы тыңдай да, қосылып әндетіп айта да алады. Музыкалық «Әліппе әуендері» – бүлдіршіндерге әріптерді үйрететін, ана тіліне деген құрметін арттыратын жинақ. 

Мектепке дейінгі және мектеп жасындағы бүлдіршіндерге арналған көркем шығармаларды да шығарумен айналысады. Мысалы, Тұрдыақын Жексенбайдың «Әліппе әңгімелері», «Бал бұлақ», «Бүркіттің балапаны», Кәдірбек Сегізбайұлының «Жетім қонжық» әңгімелер жинағы мен «Негеш» балалар энциклопедиясы. Бұл басылымдардың барлығы – мектеп оқушыларына рухани тәрбие беретін құнды кітаптар.

Аня Туккерманның «Маған әже керек» романы, «Таңғажайып глобус» деп аталатын қазақ және неміс тілдеріндегі ертегілер жинағы – мектеп жасындағы балаларға арналған көркем шығармалар. Жапонның классик қаламгері Ёсико Кояманың «Сиқырлы орындық» ертегісін жапон тілінен аударып, жас оқырмандарға ұсынды. 2013 жылы «Атамұра» баспасынан Алматы Француз Альянсының қолдауымен «Маленький принц» – «Кішкентай ханзада» кітабы бірден француз тілінен аударылып, басылып шықты.

Соңғы жылдары шетелдік іргелі баспалармен де бірлесе жұмыс істеп жатыр. Атап айтсақ, Ұлыбританияның «Дорлинг Киндерслей» баспасымен бірлесіп білімді жетілдіруге арналған «Білімдар», «Жануарлар әлемінің білімдары», «Жер әлемінің білімдары» викториналық энциклопедиялары, «Динозавр атласы», «Есепке жүйрік болайық», «Философия деген не?», «Күн жүйесі деген не?», «Ақша деген не?» атты мектеп оқушыларының білім көкжиегін кеңейтетін танымдық кітаптар басып шығарды.

Әлем классигіне айналған жазушы Шыңғыс Айтматовтың қазақ тілінде «Жәмила», «Ақ кеме», «Қызыл алма», «Ғасырдан да ұзақ күн» және «Жан пида» шығармалары және оның «Джамиля», «Белый пароход», «Красное яблоко», «И дольше века длится день» және «Плаха» атты кітаптары жарық көрді.

«Атамұра» баспасы 2020 жылдан бастап ағылшын тілін жаңадан үйренуге талпынып жүрген бастауыш сынып оқушылары мен мектепке дейінгі балаларға арналған «1000 негізгі сөз», «1000 пайдалы сөз» және «Табиғатқа қатысты 1000 сөз» кітаптарын Ұлыбританияның «Дорлинг Киндерслей» баспасымен бірлесіп басып шығарды. Бұл кітаптар оқушының қазақ-ағылшын тіліндегі сөздік қорын дамытуда таптырмас құрал болып табылады.

Білім саласында жаңа жобаларды сәтті жүзеге асырғаны, баспа өнімдерін жоғары сапаға көтергені, әлеуметтік-гуманитарлық бағдарламаларға белсенді қатысқаны үшін «Атамұра» корпорациясы бірнеше халықаралық және отандық марапаттарға ие болды. Оның қатарында Қазақстан Республикасы Президентінің «Құрмет» дипломы, Өндіріске ықпал ету ассоциациясының Алтын медалі (Париж), Халықаралық Алтын Жұлдыз (Женева), «Хрусталь рыцары» дипломы (Мальта), Халықаралық «Quality Summit» дипломы (Нью-Йорк),  «Golden  Europe award for quality commercial prestige» (Париж) сыйлықтары және «Алтын жұлдыз», «Елдің үздік баспасы» дипломы т.б.  бар. Сонымен бірге корпорация полиграфия және кітап басу саласындағы жетістіктері үшін халықаралық кітап жәрмеңкелері мен көрмелерінің 50-ден астам дипломдарының иегері атанды.

«Атамұра» баспа корпорациясы осындай елеулі еңбегімен елге танылып, бүгінде кітап шығару, полиграфия ісінде республикамыздың маңдайалды баспаларының бірі саналады.