Аударма өлшемі

Аударма өлшемі - аударма практиткасы барысында, бойсұнатын ереже,аударма сапасын бағалайтын таразы.[1]. Аударма өлшемі қашанда абсолютті болмайды. Қайта относительді болады. Аударма практикасы барысында жинақталған тәжірибелер аударма теориясының дамуына байланысты үздіксіз өзгеріп, дамып, кемелденіп отырады. Ол, жалпы айтқанда түпнұсқадағы мазмұнға адал болып, формасы мен стилін толық сақтай отырып, сол арқылы түпнұсқаның оқырманы мен аударманың оқырманына бірдей әсер беретін деңгейге жету дегенді меңзейді. Аудармада шығарма мазмұн, форма, стиль секілді 3 түрлі фактордан құрылады. Мұнда формадан басқа факторлар тілден тыс факторларға жатады. Форма тілдік фактор болып табылады. Форма-шығарманың мазмұнын бейнелейтін тілдік форма. Яғни автор қолданған лексикалық, граммтикалы, стилистикалық тәсілдер. Мазмұн дегеніміз- шығармада баяндалған фактор, түсіндірілген жағдай,суреттелген көрініс, сондай-ақ баяндау, түсіндіру, суреттеу барысында бейнеленген автордың ойы, көзқарасы, ұстанымы және сезімі сияқтылар. Аударма барысында тұпнұсқаның мазмұнын толық, дәл бейнелеп беру қажет. Өз бетінше өзгертуге, қысқартуға түпнұсқада жоқ мазмұндарды жөнсіз қолдануға болмайды. Мазмұн форманы анықтайды. Форма мазмұнға ықпал жасайды. Ал стиль – шығарманың тілдік формасы арқылы белгіленетін ұлттық стиль, жанрлық стиль, дәуірлік стиль және автордың өзіндік стилі. Бұл 3 фактор бір-бірімен байланысты органикалық тұлға.

Дереккөздер өңдеу

  1. Сәмитұлы Ж. Аударма теориясы және практикасы: Оқу құралы. – Алматы:Қазақ университеті, 2005. – 272 бет. ISBN 9965-12-825-1