Аустрия-Италия соғысы

Австрия-Италия соғыстары (1848-49, 1866).

1848-49 жылдардағы соғыс

1848-49 жылдардағы соғыс - Италия халқының Австрия үстемдігіне қарсы азаттық соғыс. 1848-49 ж. итальян мемлекеттерінде өріс алған буржуазиялық революциямен тығыз байланысты болды. Австрия әскерлері Ломбардия мен Венецияда қуылғаннан кейін, Сардиния (Пьенмонт) корольдығы Австрияға қарсы соғыс жариялады (1848 ж. 25 наурыз). Бірақ революцияның өрлеуінен қорыққан билеуші топтардың опасыздығынан1848 ж. 25 шілдеде Кустоца іргесінде итальян әскерлері жеңілді. Пьемонт королы Карл Альберт Австриямен масқаралық уақытша бітім жасасып, Ломбардинияны Австрияға қайтарды. Халық бұқарасының қысымымен Пьемонт королы 1849 ж. 20 наурызда соғыс қимылдарын қайта бастауға мәжбүр болды. 23 наурызда Новара тұсында Пьемонт әскерлері талқандалып, жаңадан жасасқан бітім (1849 ж. 6 тамыз) бойынша Ломбардиния мен Венеция Австрияның қол астында келді.

1866 жылғы соғыс

1866 жылғы соғыс - Австрия үстемдігіне қарсы Италияның ұлт-азаттық соғысы. Италия Пруссиямен одақтасты, 24 шілдеде Кустоца маңыдағы шайқаста итальян армиясы ауыр жеңіліске ұшырады. Тек Дж.Гарибальди корпусы ғана жеңіске жетіп, Тарольға қарай тез алға басты. Бірақ австриялықтар түпкілікті жеңіске жете алмады. 3 шілдеде Садова төңірегінде пруссиялықтар австриялықтарды талқадады. Бұл италиялықтардың Венеция аймағы мен Тирольға қайта шабуыл жасауына мүмкідік берді. Италия флоты да теңізге шықты. 20 шілдеде Лисса аралы маңында Австрия флоты Италия флотын күл-талқан етті. 26 шілдеде Наполеон ІІІ-ің араласуымен Пруссия Италиямен алды-ала келіспей-ақ Австриямен уақытша бітім жасасты. Италия мен Австрия арасында уақытша бітім 10 тамызда жасалды. 3 қазанда Венада бітім шартына қол қойылды. Австрия Венеция облысын Наполеон ІІІ-ге берді; ол оны Италияға қайтарды. Гарибальди отрядтары азат еткен Триест, Трентиво, Оңтүстік Тироль 1-ші дүние жүздік соғыстың аяғына дейін Австрияның қарамағында қалды.