Ашу процесі

Ашу – ашытқы немесе бактерия секілді микроағзалардан келетін ферменттердің әсерінен көмірсулардың этанол мен көмірқышқыл газына бөлінетін химиялық процесі. Ферменттер ашу процесінде катализатор қызметін атқарады. Бұл процесс энергия бөліп шығарады және анаэробты (яғни, оттектің жоқтығы) тыныс алу деп аталады. Сол себепті ашу энергия бөліп шығарады, ал кейбір ағзалар үшін (бактерия мен саңырауқұлақтар секілді) ашу энергияның негізгі көзі болып келеді. Зимаз ферментін бөлетін ашытқы деп аталатын ағзаның қатысуымен қанттың этанол мен көмірқышқыл газына ашуының классикалық жағдайы:

   ГЛЮКОЗА =КӨМІРҚЫШҚЫЛ ГАЗЫ + ЭТАНОЛ + ЭНЕРГИЯ

Ашуға арналған қолайлы жағдайлар: сулы ерітінді, оттектің жоқтығы және жылу, бірақ аса ыстық орта емес (белгілі бір температурадан асып кетсе, ферменттер бұзылады немесе табиғилығын жоғалтып, реакцияны мүлдем үдете алмайды). Ашу нан, йогурт, шай, сыра, шарап, сидр және соя тұздығы секілді көптеген тағамдар мен сусындар жасау үшін қажет. Ішімдік – барлық ішімдіктерде кездесетін этил спиртінің немесе этанолдың C2 H5 OH жалпы атауы. Жүзім, алма және алмұрт секілді жеміс көздерінен алынған қантты ашыту арқылы жасалған этанолдың сұйылтылған ерітіндісінен шарап және сыра секілді сусындар дайындайды. Этанолдың концентрациясы жоғары ерітіндісі виски, джин, ром және арақ секілді “спирт” жасау үшін дистилляция арқылы алынады. Этанол ауада жанады. Ол оттектің көп мөлшерінде көк түсті жалынмен жанады және көмірқышқыл газы мен су бөледі. ЭТАНОЛ + ОТТЕГІ =КӨМІРҚЫШҚЫЛ ГАЗЫ + СУ Биоэтанол қантты қамыс секілді қалдықтарды ашыту арқылы алынады және кейбір кездерде бензин орнына отын ретінде пайдаланылады. Ол біздің қазбалы отындарға тәуелділігімізді азайтатын жаңармалы отын (қантты қамысты көп мөлшерде өсіруге болатындықтан) ретінде артықшылыққа ие. Бірақ ол әлі күнге дейін парникті көмірқышқыл газын бөледі, егер биоэтанол жасау үшін өсімдіктерге үлкен аумақтар бөлінетін болса, онда ормансыз қалу қаупін төндіреді. Этанол улы, бір дегенде оның көп мөлшерін қолдану өлімге әкеледі. Ол – тыныштандыратын дәрі, яғни ағзадағы қызметтерді, мысалы ойлау қызметі мен реакция уақытын баяулатады. Бұл басқарушылықтың нашарлауына және апаттарға әкеп соқтырады. Ол, ұзақ мерзімде, ішімдікке деген құмарлыққа әкеліп соқтыруы мүмкін.

https://cdn-media.twig-world.com/lmnew3/kz/chemistry/chemical_industries/food_basics/KKTwig_%D0%A2%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BC_%D0%BD%D0%B5%D0%B3%D1%96%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96.pdf(қолжетпейтін сілтеме)