Ағынды су
Ағынды сулар — атмосфералық сулар мен жауын-шашын, оған еріген және жаңбыр сулары, сондай-ақ су қоймаларына өндірістік кәсіпорындар мен елді мекендер аумағынан кәріз жүйесі немесе ауырлық арқылы ағызылатын, адам қызметінің нәтижесінде қасиеттері нашарлаған жасыл екпелер мен көшелерді суарудан алынған сулар жатады.
Ағынды суларды келесі белгілер бойынша жіктеуге болады:
- Шығу көзі бойынша
- Өндірістік (өнеркәсіптік) сарқынды сулар (өндірістің технологиялық процестерінде түзілетін) өнеркәсіптік немесе жалпы ағынды кәріз жүйесі арқылы ағызылады.
- Тұрмыстық (шаруашылық-тұрмыстық) сарқынды сулар (адамның тұрмыстық тіршілік әрекеті нәтижесінде пайда болатын) шаруашылық-тұрмыстық немесе жалпы ағынды кәріз жүйесі арқылы ағызылады.
- Жер бетіндегі ағынды сулар (жаңбыр мен еріген болып бөлінеді-қар, мұз, бұршақ еріген кезде пайда болады), әдетте, нөсерлі кәріз жүйесі арқылы шығарылады. Сондай-ақ, "нөсер ағындары" деп аталуы мүмкін.
Өндірістік ағынды сулар, атмосфералық және тұрмыстық сулардан айырмашылығы, тұрақты құрамға ие емес және оларды бөлуге болады:
- Ластаушы заттардың құрамы бойынша:
- негізінен минералды қоспалармен ластанған
- негізінен органикалық қоспалармен ластанған
- минералды және органикалық қоспалармен ластанған
- Ластаушы заттардың концентрациясы бойынша:
- Әлсіз ластанған (құрамында 1-500 мг/л қоспалары бар)
- Орташа ластанған (құрамында 500-5000 мг/л қоспалары бар)
- Қатты ластанған (құрамында 5000-30000 мг/л қоспалары бар)
- Қауіпті (құрамында 30000 мг/л астам қоспалары бар)
- Ластағыштардың қасиеттері бойынша
- Қышқылдығы бойынша:
- агрессивті емес (рН 6,5-8)
- әлсіз агрессивті (сәл сілтілі — РН 8-9 және сәл қышқыл — рН 6-6,5)
- жоғары агрессивті (сілтілі — pH>9 және қышқыл — pH<6)
- Су объектілеріне ластаушы заттардың уытты әсері бойынша:
- су қоймасының жалпы санитарлық жағдайына әсер ететін заттар бар (мысалы. жылдамдығына, процестерді өздігімен тазару)
- органолептикалық қасиеттерін (дәмі, иісі және т. б.) өзгертетін заттар бар
- құрамында адамдарға, су айдындарында тіршілік ететін жануарларға, өсімдіктер үшін улы заттар бар.