Ақ жол (ырым)
Ақ жол (ырым). Бұл «ақ жол» емі жаралы адамннан гөрі, төре тұқымынан шыққан қатындарға үлкен сын» (І.Есенберлин).
Бұл ырым бойынша күйеуінің «көзіне шөп салмаған әйел» жаралы адамның үстінен аттап өтсе ауру жазылады. Егер аттаған әйел күнәлі болса ауру табан астында өледі. Жазушы І.Есенберлиннің «Қаһар» романында осы ырым туралы жазылған.[1] Осында:
- Жанайдар артық туды жатырынан,
- Оқ тиді Жанайдардың балтырынан.
- Аттайтын бір де қатын табылмады,
- Төрелер түңіліп тұр қатынынан!
деген өлең елге ауыздан ауызға тарап кетіпті. Егер ол əйел күнəсіз болса, денедегі оқ кері шығады деген ұғым болған. Ешбір дəрісіз, құралсыз тек адалдығымен шипагер болғандықтан, əйелдердің бұл емін «ақ жол емі» деп атаған. Автор бұған былай деп түсінік беріп кетеді: «Ақ жол» емі төре тұқымының әйел жыныстысын бозбалашылықтан, ерлерінің көзіне шөп салушылықтан сақтау үшін Абылайдың өзі шығарған ем болатын. («Қаһар»,626 б.). «Ақ жол» ырымы емнен гөрі әйелдің пәктігін сынауға арналған болу керек.[2]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2
- ↑ “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
| Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|