Бабшылдар көтерілістері

Бабшылдар көтерілістері – Ирандағы феод. құрылысқа әрі сол кезде басталған шетел капиталының бұғауына қарсы бағытталған халықтық көтерілістер (1848-52). Бабшылдар көтерілістерінің қозғаушы күші шаруалар, қолөнершілер, қала кедейлері, ұсақ саудагерлер болды. Көтеріліске бабшылдар сектасынан шыққан төменгі дін қызметкерлері мен ұсақ саудагерлердің өкілдері басшылық етті. Бабшылдар көтерілістері діни сипат алды. Көтерілісшілердің феод. меншікке қарсы күресі жеке меншікті жою талбына, ал қанауды жоюға ұмтылуы мал- мүлік ортақ, адамдар тең праволы болатын мәңгілік патшалық құру арманына ұласты. Б і р і н ш і к ө т е р і л і с 1848 жылы қыркүйек айында Мазендеранда басталды. Оған борфоруштық молда Мұхаммед Әли мен Хұсейн Бошру басшылық етті. Көтеріліс 1849 жылы мамыр айында басылды. Е к і н ш і к ө т е р і л і с 1850 жылы маусым – желтоқсанда Зенджанда болды. Оған әйелдер белсене қатысты. Көтеріліс басып- жанышталды. 1850 жылы маусымда Нейризде басталған үшінші көтеріліс бірнеше күннің ішінде басылды. Мұнан кейін бабшылдар қозғалысы бұқаралық сипатын жойды, сонан соң баб уағыздаушылары террорлық жолға түсті. 1852 жылы тамыздан кейін бабшылдар жаппай қырғынға ұшыратылды.

Дереккөздер

Қазақ энциклопедиясы