Баж салығы

Баж салығы – белгілі бір көрсеткен қызметі үшін мемлекет органдардың азаматтардан, мекемелерден және ұйымдардан алатын алымдары. Орта ғасырларда жолды, көпірді, порт ғимараттарын т.б. пайдаланғаны үшін мемлекеттің, қалалар мен жекелеген феодалдарың алатын алым- салықтары Баж салығы деп аталады. Орталықтанған мемлекет өкіметтің нығаюымен Баж салығын мемлекет өз қолына алды. Қазіргі заманғы капитал мемлкеттерде баж салығы өкіметтік органдарға ісі түсіп келген клиенттерден ( мүлік бір кісіден екіншісіне ауысқанда, сыйды, мұраны т.б. тіркегенде) алынады. Баж салығына қойылған нарық әдетте, көрсетілген қызметтің құнынан әлдеқайда жоғары болады. Баж салығының ауыртпалығын бүркемелеу мақсатымен буржуазия статистика оны салықтар қатарына қоспайды. Басқа салықтардан баж салығының басты айырмашылығы, ол барлық азаматтардан бірдей алынбай, тек тиісті мемлкет органдармен белгілі бір қатынасқа түскен адамнан алынады.

Соц. елдердегі баж салығы бірсыпыра мекемелердің ( сот, Мемл. арбитраж, нотариалдық конторлар т.б.) кәсіпорындарға және кейбір азаматтарға көрсеткен белгілі бір қызмет үшін алатын ақысы. Оның нарқы қызмет құнынан аспайды. КСРО-да 1930 жылғы салық реформасына дейін баж салығының бірнеше түрі болды, олар 1930 жылы қыркүйекте бірыңғай мемлекет баж салығына енді, ал 1942 жылы оның орнына арйнайы баж салығы енгізілді.

Дереккөздер

Қазақ Энцклопедиясы