Баланды бекінісі

Баланды бекінісі Іңкәрдариядан тартылған канал бойында орналасқан. Географиялық координаттары: N 44º09'27,3" TRIP 400 Е 062º22'43,6" ALT 82 (JPS бойынша). Кейбір зерттеушілердің пікірі бойынша ол егін шаруашылығымен айналысқан елдің орталығы болған.Ескерткіштің көлемі 80х130 м, төртбұрышты, бұрыштары төрт тарапқа бағытталған биік қорғанмен қоршалған. Ескерткішті 1959 жылы Хорезм археологиялық-этногарфиялық экспедициясы ашып, 1960-1961 жж. барлау қазбаларын жүргізді. Қазба жұмысының нәтижесінде ескерткіштің солтүстік-батыс бөлігінде орналасқан бірнеше бөлмелер ашылып, біршама бағалы заттар табылды. Олардың арасынан ою-өрнегі бар сүйек пластиналарды, антикалық үлгіде жасалған жапырақ тәріздес әсем қола бұйымдарды, Сирияда жасалған өрнекті шыны ыдыстарды, түйенің тас мүсінін атап өткен жөн. Бөлме қабырғаларындағы сылақта полихромдық оюлар ізі сақталған. Осы зерттеу нәтижесінде Баланды бірнеше бөлмелелі үлкен ғимарат екені анықталып және де ескерткіш б.д.д. III-II ғғ.жатады деп белгіленді. Бұл аймақ қайтадан 2006 ж. Шірік-Рабат археологиялық экспедициясының барлау тобымен зерттелді. 40 жылдық үзілістен кейін 2007 ж. тамыз айында бұл ескерткіште стационарлық археологиялық зерттеу жұмыстары қайта жалғасты.