Балқызыл
Балқызыл (лат. Melampyrum) – сұңғыла тұқымдасына жататын бір жылдық жартылай паразитті өсімдіктер туысы.
| Балқызыл | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| түрлері | ||||||||||||||||
|
20 түрі белгілі |
Солтүстік жарты шардың қоңыржай белдеулерінде кездесетін 30-ға жуық түрі белгілі. Қазақстанда далалық аймақтардағы қайыңды-көктеректі ормандарда, бұталы-қаулы шалғынды жерлерде өсетін 2 түрі (күмісайдар балқызыл, тарақша балқызыл) бар. Сабақтары тықыр немесе түкті, жапырақтары ұзынша кейде дөңгелек, тамыр түбіне шоғырлана орналасады. Тостағанша жапырақшалары төрт қырлы, күлтесі қос ерінді, көбінесе түкті. Аталығы төртеу. Гүлдері сары түсті, масақ немесе шашақ гүлшоғырына топталған. Маусым – шілде айларында гүлдеп, тамыз – қазанда жемістенеді. Жемісі – қысыңқы, екі ұялы қорапша. Онда 1 – 4 ірі тұқымы болады. Балқызылдың құрамында ринантин глюкозиді бар, улы, мал жемейді.[1]