Басқарылатын танкке қарсы рекаталар

Танкке қарсы басқарылатын рекаталар (кейде, Танкіге қарсы басқарылатын реактивтік снарядтар, anti-tank guided missile, ATGM) — құрлықтағы әскер бөлімдерінің қарамағыңдағы танкіге қарсы куатты күрес құралы.

FGM-148 Javelin, АҚШ армиясының танкке қарсы рекатасы

9M133 Kornet Ресей Құрлық әскерлеріне тән ұш-бұтты ATGM

Танкке қарсы басқарылатын рекаталар ұрыс машиналарынан, сауытты транспортерлардан немесе өткізгіш қондырғылардан тікелей бағытталады. Соңғы жылдары капиталистік елдердің әскерлерінде құрылымы мен тактикалық-техникалық сипаты жағынан әр түрлі Танкке қарсы басқарылатын рекаталар пайда болды.

Олардың кепшілігі мынадай негізгі бөліктерден тұрады:

• ұрыс бөлігі,
• реактивтік қозғалтқыш,
• планер,
• реттегіш бөлік,
• бағыттау мен баскару жүйесі құралдары,
• элерондар.

Ұрыс бөлігі кумулятив тектес жарғыш зарядтан, тұтандырғыштан, капсюль тұтандырғыш пен жарғыштан тұрады.

Снарядты қашықтан сыммен немесе радиомен басқаруға болады.

Снарядтардың кәпшілігі сым аркылы өмір беретін телебасқару жүйесімен жабдықталған. Шетел баспасөзі мәліметтері бойынша, қазіргі Танкіге қарсы басқарылатын реактивтік снарядтардың жылдамдыгы 80-130 м/сек, ату қашыктығы 1-5 км, салмағы 6-20 кг және қалындыгы 400-600 мм сауытты тесуге кабілетті. Танкіге тигізу дәлдігі 80-90% кумулятивті ұрыс бөлігін жарықшақты немесе фугастыға ауыстырган жағдайда Танкіге қарсы басқарылатын реактивтік снарядтарды тірі күштерді, карсыластың далалық қорғаныс ғимараттарын және басқа нысаналарды жою үшін қолдануға болады.

Қазіргі таңда танкіге басқарылатын зымырандардың 3 буыны бар:

• 1 буын-толығымен қолмен басқару. Oператор (көбінесе джойстикпен) ракетаның сым бойымен ұшуын мақсатқа жеткенше басқарады. Бірінші буынға Кеңестік Млютка және Француздық SS. 10Nord танкке қарсы зымыран кешендері жатады.
• 2 буын-оператордан нысанаға бағыттаушы белгіні ұстап тұруды ғана талап етті, ал зымыранның ұшуы зымыранға сымдар, радиоарна немесе лазер сәулесі арқылы басқару командаларын жіберіп, автоматика арқылы басқарылды. Алайда, бұрынғыдай, ұшу кезінде оператор стационарлық күйде қалуға мәжбүр болды, ал сым арқылы басқару зымыранның ұшу траекториясын ықтимал кедергіден жоспарлауға мәжбүр болды. Мұндай ракеталар, әдетте, мақсат оператор деңгейінен төмен болған кезде басым биіктіктен ұшырылатын. Екінші буынға Кеңестік Конкурс, Фагот, Метис, Корнет және Американдық ТОУ-2, Хеллфаер зымырандары жатады.
• 3 буын-«ату және ұмыту» қағидасын жүзеге асырады: атып алғаннан кейін оператор нысананы көздемей өз еркімен орынын ауыстыра алады. Бұл зымырандарға ұшу кезінде оператордың сүйемелдеуі қажет емес. Үшінші буынға Американдық Джэвелин, Израильдік Спайк зымырандары жатады.