Бақылаудың сыйымдылық әдісі

Қолданылуы

Бақылаудың сыйымдылық әдісі – әр түрлі физикалық шамаларды (қозғалыс, тербеліс, күш, өлшем, заттардың физикалық және химиялық қасиеттерінің көрсеткіштері) хабарлау, реттеу және өлшеу әдісі. Ол – сол шамалардың айнымалы ток тізбегіндегі электр сыйымдылығының шамасына әсер етуіне негізделген. Бақылаудың сыйымдылық әдісінде сезгіш элемент қызметін сыйымдылық датчигі атқарады. Ол әдетте көпір схемасына немесе резонанстық тербеліс контурына қосылады да, кейде сыйымдылық кедергісінің, кейде контурды белгілі бір тербеліс жиілігіне келтіру элементінің қызметін атқарады. Зерттеліп отырған процесті тіркеу осциллографпен жүзеге асырылады. Физикалық шамаларды дәл өлшеу үшін интерференциялық схемалар пайдаланылады. Онда өлшеу нәтижесі эталондық және өлшемдік электрондық генераторлардың тербеліс жиілігінің айырмасы арқылы көрсетіледі. Бақылаудың сыйымдылық әдісіне негізделген қондырғының өлшеу дәлдігі өте жоғары болғанмен, құрылысы күрделі. Өндірістік бақылауды автоматтандыру кезінде бақылаудың сыйымдылық әдісі бұйымдар мен материалдарды сұрыптауға мүмкіндік береді. Практикада бақылаудың сыйымдылық әдісіне негізделген акселерометр, виброметр, динамометр, микрометр, миниметр, тензометр, термометр және сол сияқты газ бен сұйықтың құрамын анықтайтын, ылғалдылық және деңгей өлшейтін приборлар жиі қолданылады.