Бейорганикалық заттардың кластары
Бейорганикалық қосылыстарды классификациялау алхимиктердің алғашқы тәжірибелерінен бастап, заттардың құрамын, құрылысын және олардың әрекеттесуін зерттеуге арналған жетілген физикалық аспаптары бар ғалым химиктердің қазіргі кездегі жұмыстарына дейін ұзақ даму жолы бар және ол біртіндеп қалыптасты.
Химиялық элементтер металдық және бейметалдық қасиеттері бар элементтерге жіктеледі.
Көптеген элементтер Периодтық жүйедегі орнына сәйкес бір мезгілде әрі металдық, әрі бейметалдық қасиеттерін көрсетеді. Ондай элементтер екідайлы (амфотерлі) деп аталады. Химиялық қасиеттерінің көп ерекшеліктеріне байланысты жеке асыл газдар - VIIIA- тобы элементтері бөлінеді.
Элементтердің бөлінуіне сәйкес жай заттарды химиялық элементтердің бос күйінде бола алу түрлерін классификациялайды.
Күрделі заттарды құрамы бойынша классификациялау қосылыстардағы табиғатта ең көп тараған қосылысы суға негізделген.
Оттегі Не,Ne және Ar басқа барлық элементтермен қосылыстар түзеді. Олардың ішінде OF2 қосылысы- оттегінің дифториді, қалғандары - оксидтер, себебі оттегі - электртерістігі бойынша фтордан кейінгі екінші элемент. Оксидтер - күрделі заттардың бірінші класы.
Оксидтердің сумен әрекеттесуі нәтижесінде гидрооксидтер алынады. Химиялық қасиеттері бойынша қышқылдық, негізгі және амфотерлі гидроксидтер болып бөлінеді. оларға қышқылдық, негіздік, екідайлы оксидтер сәйкес келеді. Гидроксидтер күрделі заттардың екінші класы.
Гидроксидтердің әр түрлі типтері бір бірімен әрекеттеседі және жалпы формуласы Mx(ЭОy)nMn+ катиондары мен ЭО аниондарынан тұратын оттегі бар тұздар түзеді. Мұндай тұздар орта тұздар деп аталады, ал егер олардың құрамында химиялық әр түрлі екі катион немесе қышқыл қалдықтары болса, онда оларды қос және аралас тұздар деп атайды. Тұздың қышқыл қалдығында сутегі болса, онда қышқыл тұздар, ал гидроксотоп ОН- болса, негіздік тұздар деп атайды. Тұздар- күрделі заттардың үшінші класы.
Күрделі заттардың кең тараған кластарының бірі- бинарлы қосылыстар - оксидтерге, гидроксидтерге және тұздарға жатпайтын күрделі заттар. Бинарлы қосылыстар күрделі заттардың төртінші класы.