Бензол
Бензол, С6Н6 — ароматты көмірсутек; түссіз, қауіпті, өзіне тән иісі бар, буланғыш сұйық зат, балқу t 5,5°С, қайнау t 80,1°С, буы ауамен араласып, қопарылғыш қоспа түзеді. Ол органикалық еріткіштерде (эфирлерде, спиртте, ацетонда, сірке қышқылында) ериді. Бензол полярлы емес қосылыстар үшін жақсы еріткіш болып табылады, майларды, резеңке, каучук, күкірт, йодты ерітуде қолданылады.
Бензол ежелден бері келе жатқан органикалық қосылыс, бензолды алғаш рет 1825 жылы Майкл Фарадей ашқан. бензолдың эмпирикалық формуласы - CH және "сутек бикарбуреті " деп те аталады.
Кейіннен, Эйлхард Митчерлич бензой қышқылы мен әктасты қыздыру арқылы бензолды синтездеді. Ол бензолдың химиялық формуласы С6Н6 екендігін тапты.
С6H5COOH + CaO --> C6H6 + CaCO3
Фридрих Кекуле бензолдың молекуласы алтыбұрышты пішінді екенін тапты. Алты көміртек атомы бір-бірімен бір және қос байланыстар арқылы байланысады. Алты сутек атомдары сәйкесінше көміртек атомдарымен байланысады.
Химиялық қасиеттері
1. Галогендермен :
C6H6 + Br2 -(FeBr3)-> C6H5Br + HBr
2. Азот қышқылымен:
C6H6 + HNO3 --> C6H5-NO2 + H2O