Бойқалақай

Бойқалақай — ерінгүлділер тұқымдас көпжылдық өсімдік. Сабағы тік, бұтақсыз, түп жағы төрт қырлы,жоғары жағында түгі болады. Жапырақтарының сағағы ұзын болады да бұл да қалақай жапырақтары сияқты тиген жеріне күйдіргендей әсер етеді. Гүлдері жапырақтар қойнауында шоқталып орналасады. Күлтесі ақ немесе аздап қызғылт келеді де, қос ерінді болады. Жемісі 4 жаңғақшаға бөлінеді. Май айынан бастап күзге дейін гүлдейді. Жайылымдарда, бұталар арасында, тасты, көлеңкелі жерлерде өседі.

Химиялық құрамы

Құрамында илік заттар,эфир майы, С витамині, сапониндер, флавоноидтар, алкалоидтар, ал жапырақтарында эфир майы, жалқақ, каротин кездеседі.

Қолданылуы

Бойқалақайды халық медицинасында қан тоқтататын, несеп жүргізетін, қақырық түсіретін дәрі ретінде қолданылады. Гүлдерінен жасалған тұнбаны, ұнтақты өкпеден, мұрыннан және жатырдан қан кеткенде, тыныс жолдары мен кеңірдек ауруларынд, өкпе туберкулезінде, безгекте, геморройда, бүйрек пен несеп жолының қабынуларында, әйелдердің ақ етеккірі келегенде, есекжемде, шиқан шыққанда, жараны емдегенде қолданылады. Гүлдерінен жасалған қайнатындыны өкпеден және жатырдан кеткен қанды тоқтату үшін пайдаланылады. Шөбінен жасалған қайнатынлдыны нерв ауруларына, ұйқы қашқанға, циститке, уретрит пен нефрит, пиелитке, көкбауыр ауруларына қарсы қолданылады. Болгар халық медицинасында бойқалақайды ақ ететккір келгенде, етеккір дұрыс келмейтін жағдайда, сол сияқты бүйрек қабынып ауырғанда, қуық түйілулерінде және қарияларда болатын кіші дәретке отыру қиындаған жағдайда қолдануға кеңес беріледі. Бойқалақай препаратын сабыншөп, қызылтаспа шөбімен қосып жоғарыда аталған ауруларды емдеу үшін қолданғанда шипалық қасиеті арта түседі. Сонымен қатар спиртке ашытқан тамыры тіс ауруын тыныштандырады.