Боралдай сақ қорғандары кешені

Боралдай сақ қорғандары кешені – Алматы қаласының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің тізіміне, Қазақстанның жалпыұлттық қасиетті нысандар тізбесіне енген археология ескерткіші.

Орналасқан жері

Алматы қаласының солтүстік батысындағы Боралдай кентінің оңтүстік шығыс жағы, Үлкен Алматы өзенінің сол жағалауының жоғарғы жағы.

Кезеңі

Б.з.б. VI-!!! ғғ.

Тарихи деректер, сипаты

Боралдай сақ қорғандары археологиялық кешені ерекше тарихи-археологиялық жәдігер бола тұра, мегаполистің аймағында орналасқан деп айтуға да болады. Оның ежелдігінен басқа ерекшелігі – темір дәуірінен қалған, адам баласы тиіспеген, қалаға жақын орналасқан жалғыз обалар екендігінде.

Жалпы ауданы 430 га болатын аумақта сақ және үйсін тайпаларының ақсүйек әулеттеріне тиесілі 52 жерлеу орындары орналасқан. Қорғандардың биіктігі 10 және 14 м аралығында, кейбіреулерінің диаметрі 100 м-ге жетеді. Қорғандар солтүстіктен оңтүстікке қарай созылған топты құрайды. Солтүстік жағында кішігірім обалар болса, оңтүстігінде ірілері бар. Өлшемі бойынша ең ірі қорған айналасында тас құрбандық шалатын орын және сақ дәуіріне тән аң стилінде тасқа қашалып салынған азаптау көріністері бар обелиск сақталып қалған.

Археологтардың айтуынша, шетте орналасқан қорғандар кейінірек – түркілер кезінде тұрғызылған болуы мүмкін. Олар сақ қорғандарға қарағанда әлде қайда кеш және қатардағы қоғам мүшелеріне тиесілі болуы мүмкін. Археологиялық кешен жанында сақ дәуірінің тұрғын үйлері мен жерлеу қорғандарының тарихи қалпына келтірілген модельдері орналасқан. Ол жерде келушілер Қазақстанның оңтүстік өңірін мекендеген ежелгі адамдардың өмір салтымен және тұрмысымен таныса алады.

Бұл ашық аспан астындағы мұражай ғылым, мәдениет және білім беру тұрғысынан аса маңызды табиғи, мәдени ландшафт болып табылады.^[1]

Дереккөздер

↑ Қазақстанның тарихи-мәдени нысандарының және жаппай зиярат ету орындарының альбомы/ ; ҚР Мәдениет және спорт министрлігі, Қазақ ғылыми-зерттеу мәдениет институты ; [жоба авторы Т. Бекбергенов ; бас ред. А. Р. Хазбулатов]... – Астана : [б. ж.], 2018. - 495 б., суретті; . – Библиогр.: 490 б. . – 100 дана – ISBN 978-9961-23-485-9

[1] Қазақстанның тарихи-мәдени нысандарының және жаппай зиярат ету орындарының альбомы/ ; ҚР Мәдениет және спорт министрлігі, Қазақ ғылыми-зерттеу мәдениет институты ; [жоба авторы Т. Бекбергенов ; бас ред. А. Р. Хазбулатов]... – Астана : [б. ж.], 2018. - 495 б., суретті; . – Библиогр.: 490 б. . – 100 дана – ISBN 978-9961-23-485-9

[1]