Боранбай би кесенесі
Боранбай би кесенесі – Абай облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің тізіміне енген, киелі нысан.
| Боранбай би кесенесі | |
 | |
| Ғимараттың үлкен жетістігі |
киелі нысан |
|---|---|
| Жалпы мәлімет | |
| Статусы |
Абай облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіші |
| Сәулет стилі |
қала құрылысы және сәулет |
| Орналасуы |
Абай облысы, Жарма ауданы |
| Жөнделген уақыты |
2011 жыл |
| Техникалық сипаттамасы | |
| Басқа да өлшемдері |
порталы мен мұнаралардың биіктігі 11 м, күмбезінің биіктігі 17 м, диаметрі 10 м. |
| Дизайны мен құрылымы | |
| Сәулетшісі |
Смағұл Бөпежанов |
| Картада орналасуы | |
|
| |
Координаттар: 48°49′20″ с. е. 80°50′26″ ш. б. / 48.82222° с. е. 80.84056° ш. б. (G) (O) (Я)
Орналасқан жері
өңдеуЖарма ауданы, Қапанбұлақ темір жол бекетінен 8 км жерде орналасқан.
Кезеңі және авторы
өңдеуЖерленуі – 1802 жыл; жаңа кесене – 2011 жыл; сәулетші – Смағұл Бөпежанов.
Тарихи деректер
өңдеуБоранбай Қалқаманұлы (1704-1802 жж.) жоңғар хандығының шабуылдары кезіндегі қазақ әскерінің қолбасшысы болған. Ол өзін тек епті қолбасшы емес, сонымен қатар әділ мемлекеттік қайраткер ретінде көрсетті. Сондықтан уақыт өте келе ол би мәртебесіне ие болды. Боранбай батыр Абылай ханның серіктесі және кеңесшісі болған. Кейінірек ол тұлпарларды жаңылыспай таңдайтын болғандықтан халық оған көріпкелдік қасиетті де қосқан. Аңыздардың бірі бойынша, Қабанбай батырға жоңғарларды жеңген пырағын Боранбай би таңдап берген.
Алғашқы мазардың тұрғызылған нақты уақыты белгісіз. 1850-1870 жылдары жергілікті тұрғындар мазар қабырғаларын құйылған қам кірпіштен көтерген. 1973-1974 жылдары батыр ұрпақтары кесенені силикатты кірпішен қайта тұрғызды. Қазіргі архитектуралық бейнесін кесене 2011 жылдан бастап ала бастады.
Сипаты
өңдеуКешен көлемі – 40x30 м, Маңғыстаудағы өзендік тастан жасалған. Кешен бұрыштарында 4 мұнара бар, кіреберіс порталы сыртынан және ішінен араб өрме жазуымен безендірілген. Кіреберіс порталы мен мұнаралардың биіктігі 11 м. Кесене күмбезінің биіктігі 17 м, диаметрі 10 м.
Кешенде Боранбай батыр, оныңжұбайы және ағасы жерленген.
Қазір нысан туристтер мен зиярат етушілер арасында танымалдыққа ие. Наным-сенімдер бойынша, Боранбай батыр дана мен күштілерді қорғап, ержүректілік пен ақыл сыйлайды.[1]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақстанның тарихи-мәдени нысандарының және жаппай зиярат ету орындарының альбомы/ ; ҚР Мәдениет және спорт министрлігі, Қазақ ғылыми-зерттеу мәдениет институты ; [жоба авторы Т. Бекбергенов ; бас ред. А. Р. Хазбулатов]... – Астана : [б. ж.], 2018. - 495 б., суретті; . – Библиогр.: 490 б. . – 100 дана – ISBN 978-9961-23-485-9