Ботабекова Тұрсынгүл Көпжасарқызы

Тұрсынгүл Көпжасарқызы Ботабекова – медицина ғылымдарының докторы (2004), профессор (2007), ҚР ҰҒА корреспондент-мүшесі (2013), жоғары санатты офтальмолог-дәрігер.

Қызмет жолы

• Алматы мемлекеттік медициналық институтының емдеу ісі факультетін бітірген (1978).
• 1979 жылы интернатурадан кейін, Қазақ көз аурулары ғылыми-зерттеу институтындаа кіші ғылыми қызметкер болып еңбек қызметін бастады. Кейіннен аға ғылыми қызметкері, глаукома және тамырлы патология бөлімінің меңгерушісі болып жұмыс істеді (1979-1990).
• Қазақстанда жеке медицина қалыптасуына қатысып, 1993-2002 жж. аралығында Алматы қ. «Астур Медициналық орталығын» ұйымдастырып, басқарды.
• 2002 жылдың мамыр айынан бастапҚазақ көз аурулары ғылыми-зерттеу институты директоры болып тағайындалды. 2010 жылдан бастап акционерлік қоғамы болып қайта ұйымдастырылған институтты осы уақытқа дейін басқарып келе жатыр.

Ғылыми еңбектері

Т.К. Ботабекованың ғылыми-зерттеу қызметі соқырлыққа әкелетін көру мүшесінің әлеуметтік-маңызды патологиясы бар, көбінесе, глаукоманы зерттеуге арналған. Алынған мәліметтер негізінде Т.К.Ботабекова кандидаттық және докторлық диссертациясын қорғаған. Өткізілген зерттеулер нәтижесі институттың ғылыми-техникалық бағдарламаларының, сонымен қатар 2011-2015 жж. «Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасының негізіне салынған. Ең алғаш рет глаукома скринингі АМСК (алғашқы-медициналық-санитарлық-көмек) тұрғындарды міндетті диспансерлеу бағдарламасына қосылған. 4 жылғы скринингтің әсері - глаукома 24 000 астам адамда табылған. Ерте анықталған глаукома соқырлық және нашар көру пайызын төмендетеді және сонымен қатар мемлекеттік әлеуметтік төлемін кемітеді. Т.К.Ботабекованың басшылығында осы уақытқа дейін офтальмологияның өзекті бағыты дамып келеді: витреоретиналды хирургия, қасаң қабақ ауыстыру, лазерлік хирургия. Т.К.Ботабекованың ғылыми қызығушылығының кең шеңбері, оның басшылық белсенділігі институтта диагностикалық моделін ең қазіргі жабдықтарымен айтарлықтай кеңейтуге себепші болды, сондықтанда бүгін ҒЗИ жабдықтау бойынша жетекші шетел клиникаларына еш жол бермейді. Бұл Т.К.Ботабекованың жоғарғы ұйымдастыру қасиетінің тағы бір көрсеткіші, басымдылықты анықтаушеберлігі, үнемі өзін-өзі жетілдіру, өзіне және институт қызметкерлеріне жоғарғы планканы қою. Т.К.Ботабекованың басшылық еткен жылдары, институт барынша республикадағы жалғыз ғылыми-зерттеу офтальмологиялық орталығының жоғарғы дәрежесін растады. Институт базасында жыл сайын 30000-35000 азамат жоғары мамандандырылған медициналық көмек алады, 10 000 жуық операциялар жасалады. Т.К.Ботабекованың ҚазақКАҒЗИ АҚ басшылығымен Қазақстанда ғылыми-зерттеу институттарында ең бірінші республика территориясында өзінің кластерін құрастырған. Астана қ. Шымкент қ. филиалдар ашылып, ҚР Батыс аймағында тағы бір филиалдың ашылуы жоспарлануды. Т.К.Ботабековамен 500 астам ғылыми еңбек жарияланды; монографиялар -7, әдістемелік ұсыныстар - 20, құрал-3. Патенттер: қазақстандық – 81, Еуразиялық-2, халықаралық патентке берілген өтінім-2, мақалар және тезистер-409, енгізу актілері-391. Ботабекова Т.К. Қазақстан офтальмологтар қоғамының Президенті, ТМД глаукома бойынша Халықаралық кеңесінің Вице-президенті, Ресей, Еуропалық офтальмологтар қоғамының және пластикалық хирургтар мүшесі, институттың Ғылыми кеңесінің төрағасы, ҚР Офтальмологиялық журналының ректоры болып табылады. Т.К.Ботабекованың басшылығымен медицина ғылымдарының 30 кандидаты және 15 докторы дайындалды.

Марапаттары

• «Жылдың ең үздік топ-менеджері»
• Халықаралық Сократ сыйлығының лауреаты (Ұлыбритания, Оксфорд)
• «Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау ісінің үздігі»
• ҚР БҒМ «Қазақстан Республикасының ғылымын дамытуда сіңірген еңбегі үшін» ордені және оның атында институт лайықты Алтын Белгісі
• Халықаралық фондынды «Іскер практикадағы жоғарғы сапасы үшін» (2004, Женева, Швейцария),
• 2009 ж. - «Парасат» Ордені»
• «Денсаулық ісіне қосқан үлесі үшін» (2015ж)
• «ҚР Конституциясының 20 жылдығына арналған естелік белгісі (2015ж)
• «ҚР Қазақ хандығына 550 жыл» естелік белгісі (2015ж)
• «ҚР ұлттық денсаулық сақтау палатасы» естелік белгісімен (2015 ж) марапатталды.