Боғуршы (Бұғыршы Нағубаянұлы) - моңғол әскерінің қолбасшысы.

Өмірбаяны

өңдеу

Темучинмен қатар XII - XIII ғасырларда өмір сүрген. Ол Шыңғыс ханның өзі сайлаған тоқсан бес ноянның ішіндегі ең беделдісі. Боғуршының қол астында мыңнан астам әскер болған. Боғуршының ноян атағын алуы жас күнінде Темучиннің барымталанған сегіз жылқысын қайтаруға көмектесіп, Бөртеге үйленген кезінде анттасып, бір - біріне дос болуынан басталады. Өзгені сыйлайтын, өзін сыйлата да білетін Боғуршы ноян жас күнінде Темучиннің ризалықпен ұсынған жылқысын алмапты. Қайта ол: "Адал достан олжа алсам, көрсеткен жақсылығым қайсы?" - депті. Темучин мен Боғуршы екеуі қарымтадан қайтқанда, әкесі Нағубаянға барып амандасып дос болғандарын айтып, батасын алады. Темучин мен Боғуршының достығы, міне, осылай басталады. Боғуршы мыңбасылық қызметтен бөлек, кейіннен қайта жасақталған он мыңдық әскери құрамаларға басшылық жасаушы да және негізгі әскери құраманың оң жақ қанатын басқарушы да болды. Егер түркі - моңғол әскерінің әскерінің саны 129 мың болса, соның 30 мыңнан 47 мыңға дейінгісі Боғуршының қол астында болған. Түркі - моңғол әскері әр елді жаулап, оны қосып алып отырған сайын Боғуршының әскерінің саны да көбейген. Осылайша ең көп әскер саны 230 мыңға да жеткен. Ал осы Боғуршы бастаған оң қол немесе оң жақ кейіннен борунғар деп аталады.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Алтын Орда: Қазақ хандығы (I бөлім). Қазақстан балалар энциклопедиясы / Т. Жұмаханов, Б. Жұматаев, Т. Шаңбай. - Алматы: "Аруна" баспасы, 2007. - 224 бет, илл. ISBN 9965-26-042-7