Броун қозғалысы

Сұйық немесе газда орналасқан ұсақ қатты бөлшектердің бейберекет қозғалысын алғашқы рет 1827 жылы микроскоп арқылы ағылшын ботанигі Р.Броун байқаған.Бұл құбылыс броун қозғалысы деп аталды. Ұсақ бөлшектердің броун қозғалысын молекулалы-кинетикалық теория бейберекет қозғалған молекулалардың кездейсоқ соққыларының нәтижесі деп түсіндірді. 1905 жылы А.Энштейн молекулалы-кинетикалық теорияның негізінде броун қозғалысының теориясын жасады.Оның есептеуінше,броун бөлшегінің бейберекет қозғалысындағы ығысуының орташа квадраты осы ығысу уақыт аралығында және заттың температурасына тура пропорционалды. Француз физигі Жан Перрен 1908-1911 жылдары броун қозғалысын зерттейтін жан-жақты тәжірибелер өткізді.