Бурун (халық)
Бурун — Суданның солтүстік Луо тобының нилот халқы (Курмук қаласынан оңтүстікке қарай Эфиопиямен шекаралас аймақтар және Томбак және Ябус өзендерінің бассейні). Жалпы саны 68 мың адамды құрайды.[1]
| (барун) | |
| Бурун | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
68 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
|
суннизм, дәстүрлі сенімдер |
Тілі өңдеу
Негізгі тілі - Ніл-Сахара отбасының Шари-Ніл тобының бурун тілі. Араб тілі де кең тараған.[2]
Діні өңдеу
Дінге сенушілер: сүнниттік мұсылмандар, бір бөлігі – дәстүрлі сенімдерді ұстанады.[3]
Тарихы өңдеу
XVI ғасырда бурунның ата-бабалары қазіргі қоныстану аймағына батыстан, Ніл алқабынан келді. XVI-XVIII ғасырларда Сеннар мемлекетінің құрамына кірді.
Кәсібі өңдеу
Негізгі дәстүрлі кәсіптері: қолмен атқарылатын егіншілік (тары-элевисина, теф, дурра, бұршақ тұқымдастар), мал шаруашылығы (ірі қара және ұсақ мал), балық аулау, терушілік. Ағаш ою (культтік мүсін, ыдыс жасау), қайық жасау жақсы дамыған.[4]
Өмір салты өңдеу
Ауыл қауымдастығын ақсақал басқаратын туысқан үлкен отбасы қауымдастығы құрайды. Неке патрилокальды, көп әйел алушылық орын алады.
Елді мекендері шоғырланып орналасқан, мал қорасы қызметін атқаратын дуалы бар, су жағасында орналасқан. Судандық типтегі тұрғын үйлері цилиндрлік төбесі бар дөңгелек, қабырғалары тоқылған немесе саманнан салынған. Шаруашылық құрылыстары – қоралар, қадалардағы астық қоймалары.
Дәстүрлі киімдері - былғары алжапқыш, шөп немесе жапырақтар шоғырын таңады. Қазір ерлер жеңі кең ақ жейде, әйелдер ақ жамылғы, ұзын мақта көйлек киеді.
Азық-түліктері - жарма, бәліш, сүт, жаңбырлы кезеңде - балық, жабайы құстар жейді.[5]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Народы и культуры Бурун https://travel-journal.ru/ethno/28/502/
- ↑ Материал из свободной большой энциклопедии https://pages24.ru/%D0%91%D1%83%D1%80%D1%83%D0%BD_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4)(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Современная энциклопедия БУРУН https://rus-modern-enc.slovaronline.com/1885-%D0%91%D0%A3%D0%A0%D0%A3%D0%9D
- ↑ Бурун https://gnezdoparanoika.ru/stati/20093-burun-narod.html Мұрағатталған 25 наурыздың 2023 жылы.
- ↑ народы мира / Бурун http://www.etnolog.ru/people.php?id=BURN