Бүйір гүлді құндызгүл
Бүйір гүлді құндызгүл (лат. Buschia lateriflora) — сарғалдақтар тұқымдасы, құндызгүл туысына жататын өсімдік.
| Бүйір гүлді құндызгүл | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||
| ||||||||
| Екі-есімді атауы | ||||||||
| Buschia lateriflora |
Ботаникалық сипаты
өңдеу- Биіктігі 5-15 см, жемістенген кезінде одан да биік болады.
- Сабағы тік, аздап түк басқан.
- Тамыры жіңішке, сабақтың түбінде және төмен буынында шоғырланған.
- Бүтін жапырақтарының сағағы ұзын, түп жағы жалпақ, түксіз, ұзынша эллипс және төбе жапырақтары қандауыр тәрізді, кейде жапырақ тақтасының ұш жағы аздап жиекті келеді. Жоғарғы бөлігіндегі сағақсыз гүл жапырақтары 2-ден бір-біріне жақын орналасқан, түп жағында жалпақтау болып гүлді орап тұрады.
- Гүлдері ұсақ, ұзындығы 3 мм-дей, бұтақ қолтығында сағақсыз немесе қысқа сағаққа орналасады. 5 тостаған жапырақшасы күлте тәрізді. Шірнелік күлтесінің сыртында қабығы болады. 4-7 аталығының домалақ тозаңдығы бар, жіпшелерінің ұзындығы бірдей.
- Жемісі домалақ алмұрт тәрізді, қатты әрі үшкір. Екі бүйірінен жиегінің тұсында аздап дөңестенген, тік немесе аздап иілген айдаршасы бар. Сәуір-маусым айларында гүлдейді.
Өсетін орны мен таралуы
өңдеуҚұндызгүлдің өсу ареалы Шығыс Еуропаның оңтүстік-шығысын, Батыс Сібірдің оңтүстігін, Жерорта теңізі маңын, Кіші Азияны, Орта Азияның солтүстік-шығысын және Кавказды қамтиды. Өзен жағалауында, шоқ ормандардың арасында, сазбалшықты, сортаң топырақты далалы аймақтарда өседі. Қазақстанда құндызгүлдің бір түрі болып келетін бүйір гүлді құндызгүл Торғай аймағында, Айыртау (Солтүстік Қазақстан облысы), Ұлытау, Шыңғыстау, Бектауата тауларында, Жетісу Алатауында кездеседі. [1]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5