Бұлатшы (1285 ж. ш. – 1362 ж.ш.) — моғол тайпасы Доғлаттың (Дулат) құдіретті әмірі. Доғлаттың бір бұтағы кейіннен қазіргі ұйғыр халқының, екінші бір бұтағы Дулат деген атпен ең ірі тайпалардың бірі ретінде қазақтың Ұлы жүзі құрамына кірді.

Бұлатшы туралы деректер тек Мырза Мұхаммед Хайдар Дулатидың «Тарихи Рашиди» шығармасы мен «Тарихи Рашидиге» байланысты еңбектерде ғана бар. Бұлатшы 1347–48 жылы Шығыс Түркістандағы Ақсуда Моғолстанның ханы тағына Тұғлұқ-Темірді отырғызды. 1359 жылы шамасында Бұлатшы Құндызда Тұғлұқ–Темір ханнан «моғол тілінде және моғол әрпінде жазылған» грамота (мадақнама) алды. Грамота бойынша, хан Дулат тайпасының әмірлеріне тоғыз түрлі артықшылық берді.

Бұлатшы бірнеше ағайынды болды. Олардың ең үлкені – Түлек. Ол Тұғлұқ-Темірдің тұсында Моғолстанның ұлысбегі болды; екіншісі – Кәмәрұддин (Әмір Темірдің әскерінен қашып, Ертіске өтті де, сонда өлді); үшіншісі – Шәмсұддин (Моғолдардың әскер басшысы болды); төртіншісі – Құтбұддин. Әмір темірдің қарамағында қызмет етті. Бұлатшының моғолдардың ұлысбегі болған баласы Хұдайдад Моғолстан тағына 6 хан отырғызды, іс жүзінде Моғолстанның басшысы болды. Бұлатшы ұрпақтары 1514 жылғадейін Шығыс Түркістанды биледі.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Мирза Мухаммед Хайдар доглат, Тарих-и Рашиди, В кн.: Материалы по истории казахских ханств XV – XVIII веков, А. – А., 1969.