Бұғы сыбызғы

Үрлемелі аспаптардың сүйек пен мүйізден жасалатын түрлері де ертеден бері сақталған. Олар қамыс қурай, ағаштан жасалатын үрлемелі аспаптарға қарағанда ұзақ сақталып, бүгінге жетті. Соның бірі - бұғы сыбызғы. Аспаптың дыбысы марал мен бұғылардың даусына ұқсас болғандықтан, жайылып жүрген марал-дарды бір жерге жинау үшін қолданылады. Оның дауысы шыққан жерге жиналған маралдар мен бұғыларды аңшылар қолға үйретіп, асырайтын болған. Мұның өзі бұл аспаптың аңшылық, мал бағу кәсіптерімен тығыз байланыстылығын көрсетеді. Аспаптың бұғышақ аталуы «бұғы шақырғыш», «бұғышақ» деген түсініктерден туындаған. Кей кезде оның мүйізден жасалғандығына сай үрлемелісін «мүйіз сырнай», соғып ойнайтын үлгісін «мүйіз қақпа» деп атайды. Бұғы, сиыр малдарының мүйізін тазалап, сырты жылтырағанша қайнатып, кептіреді. Мүйіз сырнай жасауда өгіз, сиыр, қошқар мүйіздері қолданылады. Қой мен ешкі мүйізін үрлеп ойнау оңай, әрі дыбы-сы жеңіл шығады. Ал сиыр, өгіз мүйізінен шығатын дыбыс ащы емес, құмығыңқы болып келеді. Жиек-терін жұқалап жез металмен қаптап, сыртын оюлап-өрнектейді.